Trò chuyện cùng em mới đỗ đại học

Chúng ta cùng thi đỗ đại học.Chúng ta cùng học một lớp.Chúng ta cùng làm một nghề. Buổi sáng chúng ta cùng ăn phở(nếu có tiền!). Buổi trưa chúng ta cùng ngồi một quán cà phê gà gật.Vậy, tại sao có những người sau này ra đời rất hạnh phúc thành đạt, có người giàu sớm, có người cả đời chỉ ăn đong và than vãn đã bị đặt nhầm chỗ?

Phép chia của tám giờ vàng ngọc

Tôi đã đi làm mười bảy năm, chuyển qua năm sáu công sở và nhảy việc gấp đôi chừng đó nghề.Rốt cuộc ba năm nay, tôi là một bà nội trợ ở Hà Nội, là một freelance thực sự còn nghiệp dư hơn cả nghiệp dư. Và mỗi ngày cố gắng lắm cũng chỉ làm việc được không quá hai tiếng đồng hồ.

Thế mà có người nói với tôi, hai tiếng đồng hồ mỗi ngày ấy, em không chỉ kiếm ra tiền nuôi được cả gia đình đùm đề, còn xây dựng được thương hiệu cá nhân, thực hiện cả chục cuốn sách một năm, và tạo những điều thú vị nhỏ cho bản thân cũng như những người không quen. Điều ấy một người làm việc tám tiếng một ngày trong giờ hành chính hầu như không phải ai cũng làm được.Thậm chí, họ làm việc tám tiếng chỉ đủ kiếm tiền sống.Còn cả đời họ lẫn vào đám đông.Cũng không mang cái gì có ý nghĩa cho ai cả.

Tôi suy nghĩ mãi về cuộc trò chuyện đó. Hẳn nhiên, người đối diện có vẻ tán thưởng quá đà! Tôi tin bản thân tôi không hề giỏi hơn ai, có vô số người khác xuất sắc trong đời sống.Nhưng phép tính hiệu suất cho mỗi giờ làm việc trong lời khen đó có một điều cốt lõi, chính là nỗi băn khoăn suốt từ khi tôi bắt đầu nhận tháng lương đầu tiên ở báo Hoa Học Trò, ngày vừa tròn 20 tuổi: Điều gì làm nên thành công của một con người?

Chúng ta cùng thi đỗ đại học.Chúng ta cùng học một lớp.Chúng ta cùng làm một nghề. Buổi sáng chúng ta cùng ăn phở (nếu có tiền!).Buổi trưa chúng ta cùng ngồi một quán cà phê gà gật. Vậy, tại sao có những người rất hạnh phúc thành đạt, có người giàu sớm, có người cả đời chỉ ăn đong và than vãn đã bị đặt nhầm chỗ?

Tại sao có người yêu nghề và người chỉ nhăm nhe nhảy việc?

Mỗi khi có ai rủ đi đâu, làm việc gì, nhờ vả nọ kia, rủ đi học ngoại ngữ, hỏi vì sao đã lâu không thấy mặt? Câu trả lời đầu môi của chúng ta luôn là: Tớ bận lắm, dạo này tớ rất bận!

Nhưng, bận rộn không phải lý do cho mọi vấn đề. Bạn có biết, Newton, Anhxtanh hay thậm chí những họa sĩ vừa mở triển lãm, những bà mẹ hạnh phúc bên con, những người thành công hay thất bại trên đường đời, họ cũng chỉ có 24 giờ trong một ngày để sống?

Bạn làm gì vào lúc… ngoài giờ làm?

Ngoài tám giờ vàng ngọc, ai cũng được nghỉ. Bạn có biết, cuộc đời bạn thành đạt hay thất bại lại được quyết định bởi chính khoảng thời gian nghỉ ngơi, từ 8-10 giờ tối mỗi ngày không?

Hiển nhiên, làm việc và học tập vào sáng và chiều đã mang lại cho bạn bằng cấp, công việc, thu nhập, một cái tên chức danh rất kêu trên danh thiếp, thậm chí một CV cực đẹp. Còn sau giờ làm, chúng ta thường sẽ dành thời gian để… ăn!

Ăn với bố mẹ. Ăn tối với bạn bè và lê la quán xá thêm tiếng đồng hồ nữa. Ăn với người yêu, về nhà với con, đi làm rồi thì đi ăn với sếp. Có người bạn tôi thổ lộ, ban ngày anh ta có thể vắng mặt ở cơ quan, sếp họp mà không gọi anh ta cũng không cảm thấy làm sao cả. Thế nhưng nếu đi ăn buổi tối, tiếp khách tối mà sếp không gọi, anh ta cảm thấy mình mất giá trị vô cùng!

Nếu trót lên làm sếp nhỏ, những bữa giao tiếp, những cuộc gặp gỡ buổi tối càng nhiều hơn, quán bia cũng mở cửa ngày càng khuya. Có những khi tôi nghĩ, các anh đàn ông đi uống bia và tiếp khách thực chất là kéo dài ngày làm việc ra thêm một ca nữa, chứ đâu phải nghỉ ngơi vui thú hay có lợi gì cho chính bản thân họ?

Thường sau ăn, chúng ta sẽ làm những việc vụn vặt! Khoảng 8-10 giờ tối sẽ được bạn lần lượt dành cho việc: Học tiếng Anh trong một vài năm, học thêm bằng cấp phụ trong vài năm, tán gái trong một vài năm, giao tiếp thù tạc trong 2-3 năm, chẳng hạn. Rồi sau đó, có thể sẽ có thú vui, hay một kênh thể thao ngốn hết những tối của chúng ta.

Tôi từng thấy, có người bị mắc chứng nghiện ti-vi.Cứ đi làm về là bật ti-vi rồi để đó, phải có tiếng ti-vi thì mới yên tâm.Mặc dù mắt không hề ngó đến ti-vi, và đến trước khi đi ngủ, hỏi hôm nay ti-vi phát cái gì, họ đã hoàn toàn quên mất.Não của họ hoàn toàn ngủ yên trong khoảng thời gian này.

Vào lúc bạn dành khoảng thời gian cá nhân 8-10 giờ tối cho những việc vụn vặt, đọc sách, yêu đương, làm những thú vui nửa vời, cuộc đời bạn sẽ là tập hợp của một chuỗi những thứ vụn vặt ấy. Bao giờ thì bạn phát hiện thấy say mê và sở trường, niềm đam mê mãnh liệt của bạn từ trong những chuỗi hoạt động vụn vặt ấy?

Hay bạn nghĩ, chỉ cần biết mỗi thứ một tí là đã đủ cho đời mình?

Tám giờ tối, bạn làm gì, sẽ quyết định bạn là ai trong đời này?

Tôi tin điều ấy!

Ít nhất, tôi tin rằng những người luôn trong tình trạng thất bại về quản lý thời gian chính là những kẻ thất bại sâu sắc nhất trong cuộc đời này.

Nếu bạn hy sinh những điều vụn vặt, và dành thời gian hai tiếng mỗi tối cho một niềm say mê, bất kỳ điều gì khiến bạn hứng thú, và trung thành với nó, chỉ sau năm mười năm, bạn sẽ biết bạn là ai trong đời sống. Đơn giản chỉ bởi, trong hai tiếng ấy bạn phát huy được năng lực lớn nhất trong lĩnh vực và công việc bạn say mê nhất.

Hãy đọc sách, sách văn học hay sách kỹ năng, thậm chí là sách lịch sử, những giờ buổi tối ấy mang lại cho bạn những của cải vô giá trong tâm hồn, trở thành bản lĩnh văn hóa của một con người trong xã hội.

Nếu bạn dịch sách, đủ để bạn trở thành một dịch giả giàu kinh nghiệm và tâm huyết. Bạn có biết vì sao Việt Nam có rất nhiều người giỏi ngoại ngữ, hàng năm có hơn mười nghìn thạc sĩ, tiến sĩ giỏi ngoại ngữ từ nước ngoài về, nhưng dịch giả giỏi chỉ đếm trên đầu ngón tay không? Dịch giả giỏi có thương hiệu và cá tính càng hiếm hơn!

Nếu mê mô hình, mê du lịch, mê chụp ảnh, những giờ tự đào luyện buổi tối, dành riêng cho đam mê ấy sẽ khiến bạn không bao giờ nói “Tôi rất bận!” với những đam mê của mình.Nếu bạn mê tiền, điều này thật tuyệt vời, bạn biết dùng hai tiếng đó để tìm kiếm gì rồi, đúng không?

Tôi sợ hãi mỗi khi thấy ai đó nói rằng, họ dành hai tư tiếng để chuyên tâm vào điều gì đó. Cho dù đó là hai tư tiếng để yêu, để sống, để hùng hục làm việc. Bởi nếu không dừng lại để suy nghĩ, dành thời gian để đào sâu vào sở thích cá nhân, tôi e rằng, bạn chỉ có một danh thiếp đẹp mà thôi, bạn không là ai có bản sắc và có tư chất riêng trong đám đông áo nhạt nhòa đi quanh ta mỗi ngày.

Vì rõ ràng trên đời này có hai loại người quá khác xa nhau: Những người vì tiền mà làm việc, có tiền rồi mới có thể đi làm thứ họ thích! Và những người vì làm những việc họ say mê mà ra tiền, và sự nghiệp!

Trang Hạ (Theo Cóc đọc số 46, 9/2012)

Mình ơi!

Ngày xưa tôi có quen một anh bạn rất thông minh, khéo léo, lãng mạn, có tài văn chương và khá… cực đoan. Một lần, anh ấy viết một truyện ngắn lấy tên là “Mình ơi!”.

Anh giải thích, đó là mong ước hạnh phúc của một người đàn ông sinh ra trong thế kỷ hai mươi, sống với những giá trị văn hóa của thế kỷ này, nhưng… sẽ lấy vợ là một người phụ nữ thế kỷ hai mốt! Và, cho dù cả xã hội sẽ gọi vợ là em, là nàng, là bà xã xệ nhà tôi, thì anh ấy chỉ muốn gọi vợ (trong tương lai) bằng cái cách quê mùa gần gũi nhưng ấm áp nhất, là “mình ơi!”.

Chúng tôi đã tranh luận rất lâu về cách người chồng gọi người vợ, nói lên rất nhiều về yêu thương và về chính người đàn ông – đàn bà đó trong mối quan hệ hôn nhân ấy. Tôi cho rằng, cách người chồng gọi vợ chỉ là một thứ quy ước, thuận miệng và theo thói quen gia đình. Ví dụ như, nếu bố mẹ chồng gọi nhau là anh – em, rất có khả năng đôi vợ chồng trẻ cũng xưng hô với nhau như thế. Hoặc cả một vùng miền Tây gọi vợ là “bà xã” thì mọi đàn ông đều gọi vợ như thế, không mang hàm ý gì.

Anh bạn tôi thì lại cho rằng, không như chúng ta tưởng, “vợ tôi” là cách gọi vợ lạnh lùng xã giao nhất khi đàn ông trò chuyện với người ngoài. “Cô ấy” là cách gọi mà người đàn ông đang nói chuyện với… cô bồ trẻ trung xinh đẹp. Còn “mình ơi, nhà tôi, bà xã nhà mình” là cách gọi chứa nhiều yêu thương nhất mà người đàn ông gọi vợ. Trong tên gọi ấy, luôn có một nửa “mình, tôi” của người đàn ông ở trong ấy, có gắn kết bản thân mình với người phụ nữ mình yêu.

Gọi vợ như thế, người đàn ông sẽ không bao giờ phản bội vợ!

Có điều, nếu người phụ nữ không biết cách giữ lửa yêu thương, có thể một ngày nào đó, “mình ơi” sẽ trở thành “cô ấy”, đầy lạnh lùng trong câu chuyện của người đàn ông. Tất cả phụ thuộc ở những gì mà người đàn ông cảm nhận về vợ mình.

Có thể cô vợ mới đầy nũng nịu âu yếm, một cuộc sống mới bỡ ngỡ đầy mật ngọt khiến người chồng cảm thấy, có thể dùng những tên gọi tha thiết nhất cho vợ. “Em yêu ơi!” hoặc “vợ yêu ơi!”.

Và một ngày, một người đàn bà bụng xồ ra, tóc buộc quấy quá sau gáy, đi lại trong nhà trong bộ đồ cộc quăn tít, nhăn nhó khiến những vết nhăn trên gương mặt càng sâu thêm và già đi, sẽ khiến người chồng cảm thấy hình như có một người phụ nữ già nua xa lạ đã đến thế chỗ của người thiếu nữ thảnh thơi được yêu được cưới ngày xưa. Hình như, lúc ấy cảm nhận của người đàn ông về vợ mình đã thay đổi, chứ không phải chồng đã thay đổi, giờ chỉ gọi vợ là “bà”, một “bà vợ” đúng nghĩa thực dụng, đầu bù tóc rối, cũ kỹ.

Nếu người đàn ông sâu sắc, họ sẽ hiểu lý do, thứ mà thời gian lấy đi của người phụ nữ, chính là cái cách mà người phụ nữ làm cho gia đình hạnh phúc: Lo việc nhà, chăm con, phấn đấu sự nghiệp, quên thời gian dành cho chăm sóc vóc dáng, làn da. Có thể, họ sẽ thương vợ, thương xen chút ái ngại.

Nếu người chồng chỉ là một người đàn ông như vạn đàn ông khác trên đời, họ sẽ chỉ đơn giản nhận ra rằng: Vợ đã già đi! Nhìn thấy điều ấy từ vóc dáng và làn da thiếu chăm sóc của vợ.

Chúng ta ít may mắn gặp được những người đàn ông sâu sắc, hiểu mỗi mất mát là một thứ quà tặng của đời sống. Chúng ta lại rất hay gặp đàn ông đòi hỏi vợ đã đảm đang lại còn phải gọn gàng duyên dáng. Bởi thế, nếu không biết tự làm mình vui, mình đẹp, có rất nhiều khả năng là người phụ nữ sẽ nhận lấy cảm giác trống trải trong cõi đàn bà của mình. Khi cái cách đàn bà chăm sóc tình yêu thương, hóa ra, đã không mang lại thứ yêu thương như của ngày đầu mà người vợ mong muốn.

Không biết yêu thương đã bay đi đâu mất, theo suốt những năm dài, khi phụ nữ chúng ta cắm mặt vào bếp núc gia đình con cái và quên không đôi lần mở lại album ảnh cũ, ngắm những bức ảnh thời mới cưới. Hay những bức ảnh thời mới yêu nhau. Từ khi nào, chúng ta đã tự cho phép chúng ta xuề xòa, luộm thuộm trước mặt nhau? Mà quên đi mất rằng, ngày xưa, khi mua một chiếc áo mới, khi thử một màu son mới, ta đã hạnh phúc thế nào khi áo vừa dáng, son hợp da và ta thấy bản thân mình đẹp lên?

Nên ta đã quên mất cảm giác được một lời khen “dáng chuẩn da xinh, cười làm bao anh rung rinh” của chồng từ rất lâu rồi. Và tự an ủi rằng, những lời khen xinh đẹp xã giao từ người ngoài đã là đủ cho sự tự tin của một người đàn bà, mà cứ về nhà là tất bật với việc nhà cho đến lúc tắt đèn đi ngủ.

Anh bạn ngày xưa đỗ thủ khoa vào Đại học Văn hóa, rồi lại tốt nghiệp thủ khoa. Nhưng dòng đời đã đẩy anh ấy tới một vùng nào đó xa lắc, biệt tăm, bạn bè cũ không ai gặp lại lần nào.

Tôi hy vọng, ở một phương trời nào đó, dù đang hạnh phúc hay đang vất vả, anh cũng không đổi thay, anh sẽ gọi người phụ nữ bên cạnh là “Mình ơi!”

Trang Hạ
2012

Bi kịch của độc giả Việt

Vu Đan

Đừng trách độc giả non dạ đọc truyện ngôn tình nhảm nhí. Hãy hỏi những ai mang truyện nhảm nhí dúi vào tay độc giả trẻ?

1. Năm 2006, có một người đàn bà bốn mươi tuổi đã táo tợn đưa Khổng Tử và Trang Tử vào thẩm mỹ viện, trét lên mặt hai nhà tư tưởng này một lớp son phấn mới y như kỹ nữ múa cột, chỉ dùng để mua vui cho công chúng. Bà khiến đám đông nhận ra Trang Tử và Khổng Tử chính là một thứ “thực phẩm chức năng” mới của thời công nghiệp: Giúp con người tìm thấy cách sống hạnh phúc hơn, trong thời thế chính trị đảo lộn tại Trung Quốc, và đồng tiền làm bá chủ thay cho đạo đức ngàn năm mà người Trung Quốc từng tôn sùng “tam tôn”, thậm chí cả những giá trị truyền thống bị xua đuổi trong thời Cách mạng văn hóa rồi lại được Đảng cộng sản Trung Quốc rước vào để tạo ra cơn sốt nhân tạo đầy mưu mô chính trị mang tên “Quốc học” mấy năm nay tại Trung Quốc.

Người đàn bà này tên là Vu Đan (Yu Dan). Một nửa Trung Quốc nhổ nước bọt vào những gì Vu Đan nói. Hàng chục học giả của Đại học Thanh Hoa và Đại học Bắc Kinh liên kết lại mở những hội nghị phỉ báng Vu Đan trong suốt những năm qua. Một nửa Trung Quốc còn lại phát điên lên hâm mộ một nữ tác gia làm sống lại những giá trị khô cứng của Luận Ngữ dưới sự soi sáng của tư duy vị nhân sinh. Phó chủ tịch Quốc hội của Trung Quốc cũng phải lên tiếng vì phát ngôn của người đàn bà này về Khổng Tử. Bởi, trong khi chính quyền Trung Quốc vài năm nay đang cố gắng biến Khổng Tử thành một đặc sản Trung Hoa để đại diện cho mưu đồ bá chủ và tập quyền, dân chủ theo “kiểu Trung Quốc”. Chính phủ Trung Quốc muốn Khổng Tử là một thứ công cụ tư tưởng phục vụ cho mục đích khiến người dân có xu hướng phục tùng quyền lực độc tôn. Thậm chí Trung Quốc vạch ra kế hoạch phải “xuất khẩu” bằng được các Học viện Khổng Tử ra nước ngoài, thì “Khổng Tử tinh hoa” của Vu Đan đã biến Khổng Tử thành một món mì ăn liền tư tưởng!

Trên mạng Trung Quốc tràn lan những bài phỉ báng tác giả Vu Đan – một trong mười nữ trí thức đẹp nhất Trung Quốc hiện nay, như “Thư tình của anh Khổng Tử gửi chân dài Vu Đan nhân lễ Valentine cô đơn!”, hoặc mỉa mai, thay Khổng Tử gửi tâm thư cho Vu Đan: “Trước ta tưởng đàn bà vô Tài tức là có Đức đó! 2.500 năm nay, Khổng Tử ta mới gặp một người đàn bà vừa có tài, vừa có đức, lại vừa đẹp, như nàng!”

Nhưng nói cách khác, Vu Đan cũng làm cho đông đảo giới trí thức trẻ Trung Quốc bừng tỉnh dậy vì cách khai thác các giá trị tư tưởng truyền thống dưới nhãn quang hiện đại. Nếu tư tưởng, luận thuyết không làm cho người dân tìm ra cách sống hạnh phúc hơn, thì tư tưởng còn giá trị gì? Một phong trào đọc – tìm – chú giải – khám phá – chia sẻ về những giá trị văn hóa “kiểu Trung Quốc” lại đã vô tình tiếp sức mạnh mẽ cho phong trào “Quốc học” ở toàn Trung Quốc. Nói một cách khác, Vu Đan lại cũng có vai trò vô cùng lớn để truyền bá cho học thuyết của Khổng Tử. Với chính quyền Trung Quốc, bà vừa có tội – rất to, lại vừa có công – rất lớn!

Sách của bà đã lập tức được dịch ra tiếng Pháp và nhiều thứ tiếng khác, với 10 triệu bản (chính thức) và khoảng gấp rưỡi bản lậu được bán ra trong vài năm qua.

“Khổng Tử tinh hoa” và ngay cả “Trang Tử tâm đắc” của Vu Đan đã được xuất bản sang tiếng Việt. Nhưng, bi kịch là ngay cả người mua bản quyền sách đó về Việt Nam cũng không hề biết mình đang làm cuốn sách có gì đặc biệt, có vị thế nào trong thị trường đọc và có giá trị gì về tư tưởng, văn hóa. Giới thiệu về cuốn này ở Việt Nam được viết bằng những dòng không thể nhảm nhí và sáo rỗng hơn: “Dù thời gian trôi qua, những giá trị của Khổng Tử luôn sống mãi với thời gian!”

Ai thèm đọc một cuốn sách được giới thiệu vô trách nhiệm như thế?

Hoặc nói một cách bản chất hơn: Việt Nam có cây bút giới thiệu sách nào có uy tín với độc giả đại trà chưa? Đủ để, điểm được những sách hay cho độc giả đọc? Hoặc, lôi kéo được độc giả đi theo mình với vai trò người dẫn đường văn hóa đọc?

2. Sau một thời gian lựa các tựa sách và nội dung để mua bản quyền giùm một số công ty sách và đại lý bản quyền, tôi phát hiện ra một bí mật của sách ngôn tình “Made in China” tại Việt Nam: Công ty sách chọn mua bản quyền theo màu của bìa sách gốc!

Bìa sách văn học Trung Quốc dùng màu hồng và nhiều màu trắng là được ưu tiên chọn mua về dịch nhiều nhất. Bìa vẽ theo hình thức Manga, thậm chí cán nhũ sẽ được lựa chọn gần như tuyệt đối! Các công ty sách sẽ chỉ nhăm nhăm một việc là “trông mặt mà bắt hình dong”, cho dù trước đó họ đã đọc qua giới thiệu sách, mô tả về tác giả và tác phẩm đi nữa, thì họ cũng sẽ chọn ngay cuốn nào mà bìa có vẻ lãng mạn tươi sáng, hình vẽ ngọt ngào. Và đã là ngôn tình, thì tên sách hay tên tác giả chẳng quan trọng nữa, nói gì tới… trong sách viết cái gì?

Thậm chí, mấy năm trước, có lần lựa được vài cuốn sách văn học thiếu nhi có vẻ tử tế một chút để mua bản quyền về Việt Nam, xong tôi loại những sách văn học ngôn tình ra một thùng khác trả lại đại lý bản quyền. Ngay lập tức, một công ty sách tư nhân mới mở của Việt Nam chạy tới bảo, ngôn tình chứ gì, để anh lấy cả thùng này luôn! Rồi họ bê đi hơn năm mươi cuốn ngôn tình, không thèm mở ra xem là cuốn gì. Nghe nói, số sách đó họ phát hành trong hơn một năm rưỡi, thu về tính ra gần một tỷ.

Thậm chí khi sách dịch xong được xuất bản, những tên sách ngây ngô vừa sai với bản gốc vừa thách tiền tỷ cũng không ai hiểu nổi như “Đồng lang cộng hôn” (thực ra tên sách là Hôn Sói) hoặc “Huyền của ôn noãn” (thực ra tên sách là Sợi Dây Đàn Ấm Áp, lấy từ một câu hát, với bìa gốc vẽ những nốt nhạc lãng mạn buông xuống quanh vai cô bé tuổi mộng), chính là một cách coi thường độc giả. Và cũng coi thường luôn các nhà xuất bản, những vị học giả phê bình văn học trịnh trọng, người quản lý xuất bản, hay những quan chức của Hội Nhà Văn Việt Nam coi việc người Việt đọc gì là thứ nằm ngoài trách nhiệm của mình!

3. Đầu nậu bảo tôi, ngôn tình đẽo mãi cũng nhạt lắm rồi, văn học kỳ ảo cũng nguội rồi, mấy tháng nay ngồi chờ thị trường xem có lối thoát nào khác. Đang chuyển hướng đánh sang ngôn tình Hàn Quốc.

Thật tội cho độc giả, đọc thấy cuốn nào cũng in chữ Best-seller trên bìa, và những bài giới thiệu sách ở Việt Nam là loại bài đặc biệt được báo chí cho phép hào phóng mỹ từ khen tặng tót vời. Độc giả đâu biết đó là một thứ bi kịch!

Trang Hạ

Ông già đọc truyện tranh

Bố mình thỉnh thoảng trong lúc ngồi chờ máy tính cũ kỹ hay bị đứt mạng được tự động kết nối, cụ luôn vớ lấy cuốn truyện tranh nào đó quanh cụ.

Mình thường chỉ mua mỗi “Tí quậy” 6 tập cho Nhím đọc, hồi xưa có mua Đô-rê-mon và Thần đồng Đất Việt nữa. À, và có mua mười mấy cuốn truyện tranh cổ tích Việt Nam của Nhã Nam cho nó đọc. Còn tất thảy mọi thứ truyện tranh khác xuất hiện ở nhà đều là những cuốn lén lút được con gái thâu nạp. Người này người kia mua tặng. Người này người kia gửi đến tận nhà tặng. Người nào đó mang cho Nhím mượn rồi quên hay chả buồn đòi. Hoặc nhà sách lấy lòng, chỉ cần chị Trang Hạ cứ đứng trước cuốn nào gật đầu một cái, họ bèn gói cả bộ đó cho Nhím, mình không gật thì họ cũng không cho… lắc!

Cái cảnh một ông cụ già lụ khụ còng lưng ngồi đọc truyện của lũ nhóc, đã thấy buồn cười. Nhưng, ông già đọc truyện tranh xong, thường gọi mình lại dạy dỗ giáo dục, thật là đau đầu.

Ông cụ ra lệnh mình phải thu hồi tất thảy mọi cuốn “Ô long viện” của NXB Kim Đồng trong nhà lại. Cụ bảo, đọc truyện này mất nước là phải, dâng biên giới cho Tàu là phải, nô lệ và nhục nhã hèn kém là phải.

Mở ra trang đầu đã là con bé bị con lớn ăn, một hành trình tự nhiên, của thiên nhiên, nhưng tư tưởng lồng vào đó là cá lớn nuốt cá bé, ta đã bé ta buộc phải tự bó tay chân cho vừa một miếng của kẻ khác sao, thế thì mới là thuận lẽ đời sao? Rồi sao đóa sen lại mọc lên giữa hốc mắt của một cái xương sọ? Ai không biết đóa sen là tượng trưng lòng kiêu hãnh gì, và cái xương sọ là tượng trưng cho chết chóc, đen tối, cái ác? Rồi các con đọc ngày này qua ngày khác, các con tự trong tiềm ý thức đã tin rằng, lẽ đời là lớn nuốt bé, cái ác cái mạnh sẽ chiến thắng?

Ai đời, dạy trẻ con những thứ bẩn thỉu như thế, tại sao không dạy trẻ làm một người đàng hoàng, tự trọng và dũng cảm?

Mình có giải thích rằng, đây là truyện Đài Loan tầm phào mà, vô hại mà, họ bán chạy lắm. Nhưng ông cụ không tin, cứ buồn bã suốt có lẽ phải nửa năm rồi. Ôi trời ơi, sao Kim Đồng ra được cái bộ sách tài tình đến thế, người này đọc thì cười mà người kia đọc thì đau?

Rồi đến một hôm cụ vớ được cuốn truyện dân gian của Nhã Nam, cụ bèn trịnh trọng gọi mình lại và nói:

– Con này, bố thấy cái bọn này nó sao mà làm sách hay đến thế. Đây, nó viết thế này, nó kể truyện thế kia…

Mình liếc cuốn truyện tranh ông cụ đang cầm trên tay. Cuốn “Bốn anh tài sang Tàu đòi nợ”.

Bìa sách cuối cùng in hơi tối màu, thấy có dòng chữ:

“Nhìn bốn anh tài đi đòi nợ về kìa!

Họ đang gánh của đi về Nam!”

Gánh của đi về Nam! Hả hê vui sướng làm sao một ông già đọc được mấy dòng này. Đòi được về Nam cái món nợ mà người Việt nào cũng ít nhiều tin rằng, Tàu nợ ta đời này truyền kiếp khác, thôi trước tiên đòi được cái nợ tinh thần, trong cuốn truyện tranh! Thế cũng đã tốt lắm rồi.

Tội nghiệp, thế hệ của ông cụ chả còn mấy người còn sống.

Làng trong phố (26) – Nhà có hai đàn ông

1. Mình thích “mượn tạm” áo phông của ông xã, mặc rộng rãi và rất dễ chịu. Mình thích quần sóoc màu đàn ông. Mình cũng mê dép cao su, có dịp là sắm liền. Rất hợp với mái tóc tém cực ngắn của mình. Một ngày, ông xã nhìn thấy vợ lững thững đi qua trước mặt, cứ nhìn theo, lẩm bẩm: “Rõ ràng mình cưới một người phụ nữ cơ mà?” !!!

2. Mình không biết ghen là gì. Nhưng mình biết bẩn là gì, bẩn là trong căn nhà bạn được rải đầy một tạ phân gà! Một hôm mình bảo chồng, em không thể sống với một tạ phân gà và một tiểu đoàn gà như thế này nữa, anh hiểu không?

Hôm sau ông xã nhờ ba anh đàn ông trai tráng hì hục cả buổi sáng mới dọn hết đống phân gà ra khỏi cửa. Độ chục bao tải bự chứ mấy! Mình chắp tay sau đít ra nhòm nhòm, xong phán 1 câu:

– Anh phải cho mấy cô xe rác một ít tiền thì họ mới chuyển rác đi hộ anh đấy nhé!

Chồng bảo:

– Không cần đâu, tiền nong làm quái gì, các cô chở rác mê anh lắm!

=> Mình một mình hì hục bê chục bao tải phân gà quay lại vào nhà! Không hiểu sức mạnh từ đâu ra mà mình khỏe thế cơ chứ!

3. Hồi bố đẻ mình còn ở chung nhà, cũng mới đây thôi, một chiều mùa hè có 2 cô gái tuổi mới đôi mươi, mặc jupe cực ngắn, chân thon, đi giày cao gót, tóc uốn lại nhuộm hi-light rất thời trang, chạy xe tay ga tới thăm bố mình.

Mình trố mắt ra nhìn hai chân dài đưa quà thăm ông cụ gần chín chục tuổi đầu. Cụ rất đĩnh đạc ra pha trà, tiếp khách, hỏi chuyện nhau rất thân mật. Hóa ra, đây là hai cô công nhân vệ sinh, vốn hàng ngày quét rác ở bờ Hồ Tây quanh chỗ cụ ngồi câu cá, nên quen nhau, bị cụ tán tỉnh thế nào, mà giờ 2 cô đã xin được việc chuyển sang quét rác trong nhà máy, hai cô vẫn nhớ nhung bố mình, đến thăm nói chuyện.

Mình đầu bù tổ quạ, quần xắn đến bẹn, đi ra đi vào không yên tâm, sợ bố bị lừa tình! Xong, mình vào bếp, lôi dao thớt ra chặt rõ to. Chồng mình nhìn 2 cô thì mắt cũng trợn lên, rồi vào thì thầm với vợ:

– Này, anh mà 90, rồi anh cũng có 2 cô thế này nhỉ! Phải học bố vợ!

Mình đứng nhổm ngay dậy, tay vẫn cầm con dao lăm lăm:

– Anh bảo cái gì nhỉ?

Chồng vừa chạy vừa ngoái cổ lại bảo:

– Không không, xin lỗi chị, em nói nhầm!

4. Một hôm, sau lúc ngà say, lũ bạn mình hết vốn buôn chuyện, bèn quay sang lấy ông xã mình làm mục tiêu ném đá. Ông xã mình vươn vai vỗ ngực tự hào: “Tớ mát tay, nuôi gì cũng đẻ, bồ câu thì “đất lành chim đậu” nó cứ từ nhà người khác bay sang chuồng nhà mình sinh đẻ sòn sòn. Cá này cá này hiếm thế khó thế mà tớ nuôi cũng đẻ một bầy! Lũ gà thì phải sắm cả mấy ấp trứng cho kịp tốc độ đẻ! Thật, nuôi gì cũng đẻ, nuôi vợ thì vợ cũng đẻ với tốc độ chóng mặt!”.

Mình thấy chém gió ghê quá, mình chêm vào: “Đúng thế đấy các cậu ạ, chồng tớ mát tay lắm, nuôi Ô-sin mà Ô-sin cũng có bầu cơ mà!” Ông xã ngớ ra, còn lũ bạn lăn ra cười ngặt nghẽo.

5. Cuối tuần, hai bố con quần đùi áo cộc vác cần câu ra hồ Tây kiếm chác. Bố vừa câu được 1 con, thằng chuột Ú đòi cho nó câu hộ, thế là thằng con ba tuổi rưỡi cũng giật luôn được một con. Bố đòi lại cần câu, bố bảo:

– Thôi hai thằng mình, mỗi thằng câu một con nhé!

Đến lúc cá vào nhiều quá, bố quên béng mất cuộc giao ước, cứ mải mê giật. Chuột Ú đòi ngay:

– Ơ, mỗi thằng một con cơ mà!

Bố vừa đưa cần câu cho thằng con, vừa lẩm bẩm:

– May quá, không phải là đang đi mát-xa!

6. Sau cái đận cõng cứt gà quay lại vào nhà, mình đâm ra thù lũ gà. Mình quán triệt việc thủ tiêu gà chọi cho toàn bộ lũ con mình. Việc đầu tiên là cài trò chơi bắn gà Chicken Invaders vào máy tính để bàn, chúng nó hỉ hả chơi, bắn gà kêu oai oái, bắn không nhanh là bị gà ỉa lên đầu, chết thẳng cẳng! Xong, được vài hôm, ông chồng mình dẫn một thanh niên đến nhà, đưa thẳng lên gác, dặn dò, rồi đưa nó ra chào mình.

Hóa ra, ông ấy định đi chơi tỉnh 2 ngày, nên nhờ người đến chăm sóc gà hộ, cho gà ăn đúng giờ, theo dõi máy ấp trứng v.v… Ông ấy bảo mình, anh này sẽ tới nhà mấy lần để cho gà ăn theo giờ, em nhé. Em không phải vất vả gì cho lũ gà của anh cả!

Mình thủng thẳng:

– Vợ chẳng bằng gà!

Chồng hỏi:

– Sao vợ lại chẳng bằng gà là thế nào?

Mình lạnh tanh tung chưởng:

– Anh đi vắng, anh tìm người chăm sóc gà. Thế mà anh chẳng tìm luôn cả anh nào để chăm sóc em!

Chồng ngấm đòn, chồng bảo chàng trai kia:

– Thôi mày về đi, tao ở nhà tao không đi nữa. Để rình xem thằng nào đến đây chăm vợ tao!

7. Ai đã đọc “Làng trong phố” của mình thì biết, có cái cô lấy phải ông chồng “trọng nam khinh nữ” cùng tuổi mình mà đẻ 3 con gái. Mình khuyên cô ấy đừng đẻ nữa, cô ấy thì lại đòi mình truyền dạy kinh nghiệm sao cho đẻ con trai bằng được.

Lâu lâu mình cũng chẳng để ý nội tình nhà người ta. Một hôm, ông chồng mình bảo mình:

– Từ mai nhé, anh không cho 2 thằng cu đi học nữa đâu, em đi mà dẫn con đi học buổi sáng.

– Vì sao vậy?

– Vì anh mà dẫn con đi, là vợ chồng con bé kia nó chửi nhau. Vợ nó chửi chồng, tại sao không dắt con đi học buổi sáng như anh! Khổ thân chồng nó quá!

Hôm sau mình dẫn 2 thằng cu đi học. Đi về mình bảo chồng:

– Từ mai nhé, em không cho 2 thằng cu đi học nữa đâu, anh đi mà dẫn nó đi học sáng nhé!

– Vì sao vậy?

– Em dẫn con đi, vợ chồng nhà nó còn chửi nhau ác hơn. Chồng nó cứ chửi vợ là không biết đẻ, tại sao không đẻ con trai như em! Khổ thân con vợ quá!

Rốt cuộc, mỗi sáng, vợ chồng mình phải lén lút như đi ăn trộm, né đường đi qua nhà hàng xóm. Nghĩ cho cùng, sướng hay khổ cũng là do ý nghĩ trong đầu mình mà ra cả!

8. Mấy năm trước, hồi mình mới có thằng Chuột Ú, bạn ông xã gọi điện đến nghe thấy tiếng trẻ sơ sinh khóc, hỏi gì đó, xong ông xã trả lời: “Ừ, tao mới có đứa thứ 2!” Xong bạn ông ấy lại hỏi gì đó, mình nghe thấy ông ấy trả lời tiếp: “Không, vẫn vợ cũ!”.

Mình thù từ hồi ấy đến giờ. Gặp may, mình lại sinh tiếp em thằng Chuột Ú. Có người bạn mình gọi điện đến, mình cố ý đứng cạnh ông xã để nói thật to: “Ừ, tớ mới có đứa thứ 3, vẫn ông chồng cũ!” Ông xã mình lườm cháy mặt: “Gớm, 3 đứa rồi thì còn ai thèm rước nữa mà cứ chém gió vù vù!”

9. Đọc báo điện tử thấy nói Hà Nội đang tranh cãi nhau ỏm tỏi xem cỗ cưới nên hạn chế 50 mâm hay bao nhiêu khách cho nó vừa đủ văn hóa. Mình thủ thỉ với chồng:

– Bày vẽ làm gì, cỗ cưới càng to chỉ càng làm cho lúc li hôn trớ trêu hơn! Bọn trẻ con nhà mình sau này có cưới thì nó tự đi mà lo, mình chỉ làm cái giấy báo hỉ gửi cho họ hàng làng xóm mà thôi. Đến mẹ chúng nó cưới mà còn chỉ làm có 1 mâm cơm, thắp hương lên bàn thờ mẹ em mà thôi. Thêm đúng cân chè và vài bình hoa hồng mời bạn bè đến.

Nói xong, mình mới sực nhớ ra là hồi đó, nhà ông xã mình có tổ chức tiệc cưới, mời nhiều lắm. Mình bèn thủ thỉ tiếp:- Nhà anh làm cỗ to, chứ nhà em chẳng làm, mà có chết ai đâu!Ông xã vươn vai, ngáp cái rõ to rồi phẩy tay bảo:

– Ừ, lạ nhỉ! Đáng lẽ hồi đó, em lấy được chồng là nhà em phải làm cỗ to lắm mới phải chứ nhi?!!!

Mình giận ông ấy từ hôm đó đến giờ!

10. Ông chồng tối ngày mê nuôi gà chọi, một hôm ông ấy cao hứng bảo mình: “Hồi xưa anh lấy em làm vợ là vì anh nhìn thấy em có tướng tốt đấy chứ!”

– Tướng gì?

– Thì sách “bảo bối gà đòn” đã chỉ rõ rành rành ra đây này, theo con mắt nhìn gà thì em là một con gà mái chiều trống, hiếm lắm quý lắm!

Mình giận quá suýt nữa thì kêu lên, thế sao hồi cưa em, anh không vỗ cánh tay vào hai đùi phành phạch mà kêu ò ó o đi ?!!!

11. Được dịp bạn bè tới chơi nhà, mình rất hồ hởi vì đã có dịp thịt gà chọi đánh chén. Chiến dịch tiêu diệt gà chọi của mình có dự định cần 10 năm sẽ hoàn tất! Giờ mới bước sang tuần đầu tiên. Mình bảo, để tớ lên gác xem mấy con dễ bắt!

Chồng mình ở dưới nhà pha trà, bạn chồng nhấp một chén rồi thở dài. Chồng hỏi tại sao, bạn bảo:

– Bà xã tớ trông thì khỏe như voi thế, chứ tháng rồi hết mấy triệu tiền thuốc!

Chồng mình bảo:

– Lỗi tại cậu, cậu không phải dân chơi gà!

– Hả? Chơi gà thì sao?

Chồng mình cười đểu:

– Thì thay mái!

Bà vợ khách trong bếp đang đun nước sôi vặt gà, bèn hét lên:

– Cắt tiết !!!!!!!

Hai ông co dúm lại cười sằng sặc. Mình chẳng biết gì, mình đi xuống bảo bạn:

– Chỉ cắt hai con là đủ thôi nhỉ?!

Bạn bảo:

– Hai con hay hai thằng, nào, cho các ông chọn!

12. Mình đi uống cà phê về, lượn xe một vòng hồ trước khi rẽ vào làng về nhà. Lũ bạn chồng đang chổng mông câu trộm bên bờ Hồ Tây gọi chồng mình: “Này, nhà báo về rồi đấy!”. Chồng bảo: “Kệ nó!”. Lũ bạn chồng quầy quậy đuổi chồng về: “Mày về đi, không vợ mày cáu, mai cho một bài báo về lũ câu trộm hồ Tây lên báo thì bọn tao hết cửa làm ăn!”

Chồng quệt tay vào quần đùi, bảo: “Để tao về tao bảo nó, là, không chỉ anh sợ vợ đâu, bọn bạn anh cũng sợ em lắm, thể nào nó cũng mừng lắm, cho lên ngay Phây-búc!”

13. Thằng nhóc nhà mình gần 2 tuổi rồi mà thấy mẹ vẫn cứ lăn xả vào… sờ tí! Nhiều lúc dỗ mãi nó không chịu ngủ, mình mất hết kiên nhẫn quẳng cu cậu ra, thế là nó khóc ầm lên. Ông xã đang chơi bắn giết Zombie quay sang mắng: “Cô một vừa hai phải thôi đấy nhé! Đang ẵm nó cho nó nghịch ti mà tự nhiên quẳng nó sang một bên, nó khóc là phải! Nếu là tôi, đang vui vẻ được ẵm được sờ lại bị cô vứt ra ngoài như thế, tôi cũng ngồi khóc nữa là nó!”

14. Mình thường ra phố với quần ngố và dép râu, một ngày, mình mặc quần dài và áo không hở nách, lại còn soi gương trước khi đi ra đường. Ông xã nhìn nhìn một lúc, rồi không nén được tò mò, hỏi: “Em đi đâu đấy?” “Em đi họp góp ý cho văn kiện Đại hội Đoàn toàn quốc!”. Ông ấy bảo: “Con lạy mẹ!”

15. Mình nói thật là sau một thời gian soi gương trường kỳ thấy được mỗi cái mặt ở buồng tắm… nhà người khác, mấy ngày nay mình được thỏa thích soi gương toàn thân ở cánh tủ nhà mình. Nên đi ra đi vào cũng cố ngó vào gương 1 cái, lấy thêm chút tự tin. Ông xã bèn thủng thẳng: “Gớm ai chẳng biết tôi cưới được cái cô đẹp nhất Hà Nội rồi! Nhan sắc cứ như tranh biếm họa!” => Hận đời quá, mai mình mua vé máy bay để bay ngược lại Sài Gòn, tiếp tục cuộc đời soi gương mỗi cái mặt trong toa-lét nhà người khác!

16. Cứ về nhà là sáng nào ngủ dậy cũng đã thấy chồng đặt uỵch cái bánh mì kẹp thịt trước mặt, bảo “Chồng chiều thế này còn gì!” => (Nghĩ bụng) Bỏ mẹ, cái cô bán bánh mì kẹp thịt là cô nào, xinh không, có chồng chưa, lúc mình có nhà mà sáng nào chồng mình cũng tới chào buổi sáng cô này, mình đi vắng thì không biết một ngày chào mấy lần? Chà cha…

17. Về đến nhà, chồng dành mấy ngày đầu tiên để ngắm mình. Ngắm xong, một buổi chiều đẹp giời chồng âu yếm bảo: “Em thật là có gương mặt tuyệt đẹp và thân hình siêu chuẩn của công chúa Fiona trong phim Shrek, nói thật là phải xem phim 3D mới cảm nhận được sự đồ sộ ấy!” => Ai may cho tớ cái áo vỏ cây với nào!

Chơi với con

Lũ trẻ con nhảy chồm chồm kiện cáo về vụ, đã lâu lắm rồi mẹ không kể chuyện ma!

Trước đây, mỗi bữa ăn trưa, mình kể một câu chuyện ma cho trẻ con nghe. Mẹ thì vừa ăn vừa bịa! Con thì vừa nghe vừa ăn. Xong, có hôm kể chưa xong đã ăn xong bát cơm, lũ trẻ con bắt mẹ kể xong mới được đi rửa bát. Lợi dụng điều đó, mình bèn đề nghị chúng nó đi rửa bát, để mẹ ngồi kể chuyện ma tiếp cho mà nghe. Thế là một đứa 12 tuổi rửa bát, một đứa 11 tuổi úp bát, nhịp nhàng như dây chuyền công nghiệp. Mình nghĩ, nếu mình viết lại truyện ma đã kể thành sách cho thiếu nhi, hẳn là đã xuất bản được độ năm mươi cuốn truyện ma rồi! Thể nào cũng vô số ý kiến chỉ trích, Trang Hạ nhảm nhí làm hại thế hệ trẻ. Chuyện thì bịa đủ thứ, từ cái ổ gà biết bay, cho tới tấm bản đồ trong hiệu sách cũ của cô sinh viên nhà nghèo, rồi chàng trai rơi xuống giếng, ông Tây học tiếng Việt, Bao Công đi chơi, quả táo thối của Bác Hồ…

Bọn nó điểm lại những câu chuyện ma mẹ kể mà chúng nó thích thú, những tình tiết mà chúng nó khoái chí. Mình bảo, mẹ quên hết rồi, giờ mẹ cho các con chơi trò thám tử tư. Bọn trẻ hò reo vang trời. Bốn đứa vội vã chạy lên gác, chui vào một phòng nhỏ, đóng chặt cửa lại, tự nhốt mình trong đó chờ mẹ gọi ra!

Còn mình thì đi khắp nhà, lần lượt giấu các chỉ dẫn phá án. Xong, mình bảo chúng nó chui ra, đi tìm kho báu đi. Cứ tìm được chỉ dẫn này, nó lại dẫn tới một chỉ dẫn khác ở tầng khác phải tìm kiếm. Lũ nhóc cãi nhau xong chạy khắp nhà tìm mật mã phá án. Hồi xưa bọn trẻ con còn nhỏ, học lớp 3-4, mình có lần ghi chỉ dẫn là “Cách nồi cơm điện 1 mét!” mà chúng nó tìm không ra! Hóa ra, các nàng đã học toán và biết 1 mét, nhưng lại không hề biết rằng, 1 mét là dài khoảng bằng một sải tay của các nàng.

Giờ bọn trẻ đã lớn, chúng tìm ra chục cái chỉ dẫn thế này chỉ trong vòng 15 phút, kinh quá.

 

Cái chỉ dẫn cuối cùng dán lên gói phần thưởng ghi, chúc mừng bốn thám tử đã được phong tặng danh hiệu “Thám tử tư” tức là “Tứ tử tham”, nghĩa là “bốn tên tham ăn!”. Lũ trẻ thích mê tơi, vừa ăn vừa tấm tắc cái danh hiệu nhiều ý nghĩa ấy.

Hôm sau, tới lượt Mì Tôm ở nhà tham gia cuộc phá án. Mẹ bảo, thế thì tìm ra kho báu xong, các con từ “Tứ tử tham” thành “Ngũ tử tham” rồi! Mà “ngũ tử tham” tức là… “thám tử ngu!” Ha ha…

Tàn tật tâm hồn

Bài này viết vào thời điểm chuẩn bị sinh anh Chuột Ú, giờ anh Chuột Ú 4 tuổi, thời gian trôi thật nhanh.

心靈殘障者

上禮拜因開會，搭乘捷運從南勢角往捷運台北車站。上車之後，在捷運開始上路的時候兒，才發現全車廂人家都坐著，只有我一個人在車廂中央靠鋼管站著。

我一直站著，心裡有點奇怪。難道所有坐著的捷運旅客他們一直看不到我一個人站在車廂中間嗎？

下一站上來兩位，看起來很像爸爸和女兒的樣子。老人大概85－87歲，像我爸爸這年齡，抓著柺杖靠捷運門邊站著，他女兒在旁守著他。我們三個人跟著捷運地搖搖擺擺。

我想那時畢竟該上班的都上班了，該忙著去賺錢的都去了，所以捷運旅客人比較少，大家悠閑地觀察車廂窗外月台風景。佔領博愛坐的人正睡著。睡著的人有共同特點，就是臉上顯示幼稚善良，很可愛。

我心裡鼓起了一種莫名其妙的感覺︰難道車廂裡所有人都懷七個月的胎兒？其他男青年也都像那老翁站不穩的？還是他們真的看不見我們？

我坐台北公車和台北捷運的經驗不到三個禮拜，路線還不熟。但是我也知道在公共交通工具的環境中的道德和規定。

我七八年來都騎重型機車，或者越野車出走。城市變成我操場，從沒讓自己被捆住在公車和捷運的束縛狹窄空間。不過最近身體沒有以前那麼好，在快要生孩子的這個月，我才開始學習坐公車和捷運。

如果不是快要生孩子的話，我已經騎越野車去了，不會搭乘捷運。

我可以再活了一百年，或者在台北生活五十年。我生命的時間還很多，不過我今生只有這兩個月需要台北人讓位給我而已。

到中正紀念堂捷運站，一位男青年手拿著三明治和茶杯下車。那女兒扶著爸爸慢慢地走進空位。他們走很慢，一步一步地走向空位。好像他們不相信那空位是屬於自己的。

不過下一站是台大醫院，能坐下不到三分鐘，那兩個人又搖擺地下車。他們是搭乘捷運送爸爸去醫院的。我不到他們那邊留下的空位去入坐，因為下一站我也要下車了。

反正我懷裡的寶貝他也贊同他媽媽的決定︰ 對於一些台北捷運旅客，我們孕婦，老人，病人應該讓位給他們那些心靈殘障者。

（那車號1311從南勢角行駛到捷運台北車站，記不住那天開會是早上10點還是下午2點。）

29/7/2008

Tạm dịch tiếng Việt 10/2012:

Những người tâm hồn tàn tật

Tuần trước, vì phải đi họp dự án, tôi đáp tàu điện ngầm (MRT) từ ga Nan Shi Jiao tới ga xe lửa Đài Bắc. Sau khi vào tàu điện ngầm, mới phát hiện ra trong toa đã hết ghế trống, tôi đành một mình đứng tựa vào cột i-nox giữa toa.

Tôi cứ đứng mãi, lòng thấy buồn bực và kỳ quặc. Chẳng lẽ tất cả những người ngồi trong toa xe đều không nhìn thấy một mình tôi đang đứng giữa toa xe hay sao?

Đến bến sau có hai hành khách mới bước lên toa của tôi, hình như là bố và con gái. Ông bố chừng 85-87 tuổi, cỡ tuổi như cha tôi, chống gậy lắc lư bước vào toa tàu, con gái ông dìu một bên. Ba người chúng tôi đứng lắc lư theo nhịp tàu điện ngầm chạy.

Tôi nghĩ lúc đó, những người phải đi làm thì đã đi làm rồi, những người bận đi kiếm tiền thì cũng đã đi kiếm tiền rồi, nên người đi tàu điện ngầm đã vắng hơn nhiều vào lúc giờ cao điểm, nên mọi người đều nhàn tản ngồi ngắm những bóng trôi qua bên ngoài toa xe. Người đang chiếm mất Ghế Ưu Tiên (ghế dành cho phụ nữ có thai, người già, người tàn tật) thì đang ngủ gật.  Người ngủ gật luôn có một đặc điểm chung, là mang vẻ mặt ngây ngô và lương thiện, trông rất đáng yêu!

Lòng tôi trỗi một cảm giác lạ lùng: Không lẽ tất thảy mọi hành khách trong toa xe này đều đang mang thai sắp đẻ, như tôi? Hay họ thực sự không nhìn thấy tôi và ông già bệnh tật đứng bên?

Kinh nghiệm đi tàu điện ngầm của tôi mới chỉ vỏn vẹn 3 tuần lễ nay mà thôi, ngay cả các tuyến đường tôi còn chưa thuộc. Nhưng tôi cũng biết, những quy định và đạo đức ứng xử khi chúng ta đi trên phương tiện giao thông công cộng.

Bảy tám năm nay tôi toàn cưỡi xe phân khối lớn, hoặc đi xe tay côn. Thành phố là thao trường của tôi. Tôi chưa từng để bản thân mình bị bó buộc và bị ràng buộc với xe buýt hay tàu điện ngầm. Nhưng gần đây mang thai tháng cuối, sức khỏe rất yếu ớt, khi sắp sinh, tôi mới phải học cách đi xe buýt và tàu điện ngầm.

Nếu như không vì sắp sinh con, thì tôi đã cưỡi xe thể thao chạy đi từ đời nào rồi, đi tàu điện ngầm làm gì!

Có thể tôi sẽ sống thọ thêm 100 năm nữa, có thể tôi sẽ sống ở Đài Bắc suốt 50 năm nữa. Tôi tin thời gian để sống của mình còn rất dài, nhưng tôi sẽ chỉ có vỏn vẹn hai tháng này là cần những người đi tàu điện ngầm ở Đài Bắc nhường chỗ mà thôi!

Đã đến ga Đài tưởng niệm Trung Chính, một người thanh niên tay cầm bánh mì săng-đuých và cốc nước trà đi xuống tàu. Người phụ nữ kia dìu bố mình tới ngồi ở chỗ ghế trống bỏ lại. Họ đi rất chậm, từng bước từng bước đi tới chỗ ghế trống. Như thể họ không tin chỗ ghế trống đó là của họ.

Nhưng ga sau đã là Bệnh viện Đại học Đài Loan, họ được ngồi xuống chưa tới ba phút, hai người đã phải xuống tàu. Họ đi tàu để đưa ông cụ đi viện. Tôi không tới ngồi tiếp vào chỗ trống họ bỏ lại, bởi vì, cũng chỉ một ga tiếp theo, là tôi xuống.

Bởi dù sao, đứa trẻ trong bụng tôi cũng đã đồng ý với quyết định của mẹ nó rằng: Chúng ta, những phụ nữ mang thai, người già, người tàn tật, chúng ta nên nhường ghế cho những hành khách bị tàn tật về tâm hồn.

（Hình như chuyến đó mang số hiệu 1311 chạy từ Nan Shi Jiao đi, không nhớ là chạy lúc vắng khách vào 10h sáng hay 2h chiều）