Các tủ sách không có người mentor – hướng dẫn các con đọc, là tủ sách chết!

Năm 2014 mình đang làm truyền thông doanh nghiệp, sau khi tham vấn và lên kế hoạch, có một doanh nghiệp tại Hà Nội đã đồng ý cùng mình tài trợ một tủ sách học đường cho một trường Tiểu học ở N.Đ. với tổng trị giá hàng trăm triệu đồng. Sau khi sửa sang phòng học thành thư viện, mình chỉ dành vài chục triệu đồng để mua giá sách và tranh to để trang trí thư viện trường, mua vài mô hình, lắp đèn và bàn ghế, còn lại mình đều để tiền mua sách cho các em.

Mình lên list sách rất cụ tỉ, đủ cả sách STEM, sách văn học kinh điển, sách thiếu nhi, truyện tranh, sách bổ trợ cho nhà trường (ví dụ một số cuốn tuyển tập thơ văn thiếu nhi Việt Nam, rất khó kiếm vì ko thể tìm ra trên thị trường). Rồi sách văn học nước ngoài, Doraemon các kiểu các thứ! Ngay cả ba đứa con mình ở nhà cũng chưa từng đc đọc nhiều cuốn như thế (vì mình đâu có nhiều tiền).

Lý do để tặng sách cho các con: Với hàng ngàn lượt học sinh sẽ ghé thư viện mỗi tuần, tủ sách tại các trường tiểu học là nơi tốt nhất để khơi gợi và bồi đắp những năng lực đọc cho trẻ, năng lực tư duy, óc tò mò tìm hiểu các chân trời kiến thức.

Sau khai trương 4 tháng, mình quay trở lại thư viện thăm. Thật khác với tưởng tượng, rất nhiều cuốn vẫn y nguyên như lúc cất lên giá! Phòng thư viện còn khóa cửa, mình không vào được! Khi mình ra tới cổng trước khi lên ô tô, một cô giáo ở trường THCS ngay bên cạnh nhào tới vồ lấy tay mình:

– Chị Trang Hạ! Em chào chị! Em là cô giáo bên THCS. Chị ơi nói giúp em một tiếng, em muốn sang xem sách chị tặng. Kết quả, em là giáo viên mà bên trường Tiểu học cũng không cho em vào xem, họ bảo, đây là sách chị Trang Hạ tặng họ, ko phải tặng bên em!

Ủa??? Cô giáo cách một bức vách tường còn ko vào đọc được, học sinh liệu đc đón tiếp thế nào?

Tư duy sách là để bày, sách là để thờ, sách là để đếm số lượng rồi công bố số thư viện lớp v.v… nặng nề khiến mình nhận ra:

Thực ra phong trào tặng tủ sách là một định kiến tồi tệ, ai có tiền chả tặng được, người người nhà nhà đi tặng tủ sách. Thế nhưng, phải gọi chính xác đó là: Các tủ sách chết!

Các tủ sách không có người mentor – hướng dẫn các con đọc, là tủ sách chết!

Các thư viện được nhà hảo tâm đầu tư nhưng không có hoạt động hướng dẫn đọc, không có tương tác, không có hoạt động hàng tuần của hội đọc sách, thì khác gì trao cho các con một cái thuyền ra hồ, có mái chèo đó nhưng mày chèo thế nào kệ mày! Vừa lãng phí tài nguyên xã hội, vừa không hấp dẫn với trẻ!

Cứ có tiền là tặng được tủ sách chết. Nhưng phải có rất nhiều tiền và rất nhiều công sức, tâm huyết mới có thể tặng được một tủ sách sống: Duy trì người dắt hướng dẫn đọc, sinh hoạt chuyên đề, hỗ trợ trẻ em đọc sách, nghe các con nói về sách, phân tích và lý giải kịp thời những kiến thức và cảm xúc mà các con thu lượm được từ sách, tổ chức để các con bình sách, viết review sách, hùng biện về các đề tài, thậm chí để các con xâu chuỗi những đề tài được đúc kết từ nhiều cuốn, chứ ko phải cứ đọc xong 1 cuốn là review đúng cuốn đó, khen cuốn đó hết lời! Tư duy “Trả bài” khi review sách đó cũng là 1 rào cản vô hình khiến trẻ ít khi dám bứt phá, dám “gộp” một loạt tài sản đọc lại để đưa ra một cái nhìn xuyên suốt.

Ví dụ, các con giống y như người lớn, đọc xong cuốn nào khi review cũng nói lại y chang toàn bộ nội dung sách, hoặc lồng thêm chút cảm xúc, nhưng ko kể thêm đc một cuốn tương tự, hay liên tưởng tới một quan điểm sau vài cuốn!

Đôi khi có một lối mòn luôn phát sinh chỉ sau vài năm: Lối mòn tặng tủ sách, lối mòn học sinh review sách, lối mòn mẹ kể con nghe bằng sách. Muốn phá lối mòn ấy, chỉ có cách là, thay bằng chỉ tặng nhiều sách, hãy tặng học sinh tiểu học thật nhiều cơ hội để tương tác với sách, lập luận và phản biện từ sách, đặt câu hỏi về sách, tìm nhiều câu trả lời cho một câu hỏi… Nếu các con đọc sách xong, có thể tiếp thu và vận dụng những của cải từ văn hóa đọc để bộc lộ bản thân như thế, mới là cách các con đọc – hiểu – lý giải sách như một chuyên gia, như một học giả, như một nhà phản biện, như một người làm chủ được văn hóa đọc ngay từ khi còn học Tiểu học!

Sách đọc càng sớm càng tốt. Ở các nước phát triển, sách không in bằng giấy mà được khâu bằng vải và bông, để trẻ sơ sinh và mới tập ngồi đã có thể tương tác với sách cùng hình ảnh, trò chơi với sách! Có những cuốn sách dành cho trẻ mầm non không hề có một chữ cái nào! Chỉ có hoa, tranh, hình ảnh, màu sắc, để các con tư duy bằng ngón tay, bằng mắt và trí tưởng tượng, tự dựng nên câu chuyện của riêng các con!

Nhưng sách của Việt Nam còn chưa “tiến bộ” tới mức tinh tế như thế, vẫn là sách từ cắt dán, rồi truyện tranh, rồi sách đồng thoại cổ tích, rồi sách chữ, sách tiếng Anh đơn giản v.v… Sách của Việt Nam vẫn mang nặng tính thực dụng. Nên trẻ em Việt Nam thiệt thòi đầu tiên là các cảm xúc từ sách, có nhiều cơ hội đọc sách nhưng thiếu cơ hội bộc lộ bản thân và tư duy quan điểm của em về những giá trị thu lượm được từ sách. Thậm chí sao cứ phải là là bằng tiếng Việt, các con có thể review sách bằng tiếng Anh với một bài viết chỉn chu ngắn gọn, vừa nâng cao năng lực đọc, vừa cải thiện và hỗ trợ khả năng diễn đạt bằng tiếng Anh của các con!

May mắn là những gì mình lấn cấn trong lòng, cũng là những giới hạn mà nhiều người đã nhận ra. Cái hữu hạn của tủ sách không ngăn cản khả năng tiếp cận của học sinh từ Tiểu học. Cách đọc sách thụ động cũng đang bị thay thế bởi cách đọc và diễn giải sách theo cá tính của mỗi độc giả nhé! Sân chơi đọc sách “Read Like a Scholar – Cùng KUN Đọc Sách Mỗi Ngày 2022” đang được Hội đồng Đội TƯ, Công ty CP Sữa Quốc Tế IDP – sở hữu thương hiệu sữa KUN và Tổ chức Giáo dục IEG tổ chức hè này! Đọc sách vui trong hè lại được nhận rất nhiều phần thưởng giá trị cho con nữa!

“Love for knowledge & Hope for life” là chủ đề cuộc thi review sách mùa hè này từ ⅙ tới 18/7/2022 trên mạng internet. Học sinh lớp 1 tới lớp 5 có thể viết cảm nhận về bất cứ cuốn sách nào con thích, nhất là các cuốn sách trong thư viện của NXB Scholastic do Ban tổ chức cung cấp. Bài dự thi các con chỉ cần viết tự do trên một trang giấy, độ 500 chữ, vẽ đơn giản một bản đồ tư duy sau khi con đọc được cuốn sách, hoặc nhờ bố mẹ quay video dưới 3 phút.

Những bạn vào vòng trong sẽ có một chuyến du hành tuyệt vời vào thế giới văn hóa đọc: Một chuyến đi du lịch 3 ngày 2 đêm tới Gala chung kết được BTC đài thọ toàn bộ! Con sẽ mang cuốn sách của con và câu chuyện của con tới gặp những bạn khắp mọi miền đất nước! Thậm chí đó là chuyến đi đầu tiên trong đời mà con là chủ nhân, còn bố mẹ chỉ là “người hỗ trợ” đi theo thôi!

Giải thưởng hơn 3 tỷ, có các phần quà từ NXB National Geographic Learning và NXB Scholastic và sữa KUN siêu ngầu! Khi các bạn thí sinh đăng ký sân chơi, ngay lập tức các bạn sẽ được tặng 01 tài khoản đọc sách trực tuyến hoàn toàn miễn phí từ thư viện Quốc tế Scholastic

+ 2 tỷ học bổng khóa học đến từ IEG.

+ 70 triệu học bổng tiền mặt.

+ Kho sách trực tuyến của Scholastic trị giá 750 triệu.

+ Truy cập kho tài liệu trực tuyến không giới hạn trong vòng 1 năm.

+ Được xuất hiện trên kênh truyền thông chính thức của National Geographic Learning Việt Nam.

+ Bộ sách truyện từ National Geographic Learning.

+ Cùng nhiều hiện vật đi kèm: Máy đọc sách Kindle, balo, sổ tay sáng tạo…

Các thầy cô và bố mẹ nhớ kéo xuống lấy link dự thi cho các con dưới comment nhé!

#ReadLikeaScholar #Reviewsach #Hoidongdoitrunguong #IEGGlobal #LifKun #CungKundocsachmoingay

‘TƯƠNG LAI XANH” – BỘ ẢNH CÁCH CHÚNG TA ĐỐI XỬ VỚI CHÍNH MÌNH

Đó là một ngày cũng tháng 6 như thế này, của năm rất lâu rồi, sau khi gia đình có quá nhiều chuyện buồn, sau vài năm kiệt quệ về kinh tế và xáo trộn về tình cảm, mình muốn thay đổi vận mệnh! Chăm sóc xong bố mẹ già, hai vợ chồng mình mới bắt đầu đi xin việc ở tuổi sắp 40.

Để đi kiếm tiền, mình không vào các trang giới thiệu việc làm, cũng không mang bằng cấp ra phủi bụi, mà mình phủi bụi ngôi nhà mình!

Mình bèn lên mạng, đặt mua hai bồn lớn Dã Yên Thảo về trồng khắp ban công. Hồi đó hoa chưa rẻ rúng 50k/1 gốc như bây giờ, một gốc hoa nhỏ giá đã tiền triệu vì vừa mang ở châu Âu về thuần hóa. Sau khi đổ đất, trồng thử, thợ vườn cầm tiền đi về, hôm đó trong túi mình chỉ còn sót 100k, chả biết sáng mai đi chợ mua gì đây!

Trước khi thay đổi bản thân, mình cần đặt một dấu mốc! Hoa không phải là dấu mốc, mà là mình muốn thay đổi không gian sống! Mình lau lại toàn bộ các cửa sổ, cửa kính của các tầng nhà! Mình chất toàn bộ đồ kỷ niệm của gia đình vào một gian kho, còn lại mình cải tạo và mua 6 giá sách mới về chất toàn bộ những cuốn sách lên giá! Mình thay đổi toàn bộ sắp xếp đồ vật trong nhà. Cuối cùng, mình đi mua 15 chiếc khung ảnh rẻ tiền trên shop online, rồi đi rửa ảnh gia đình treo lên toàn bộ một mảng tường!

Môi trường sống ảnh hưởng vô cùng tới tâm trạng sống của chúng ta! Trời nóng, ta dễ nổi giận. Đứng trước những bức ảnh gia đình, lòng ta dịu lại!

Tắc đường buổi chiều làm ta bức xúc bất an! Nhưng mở chiếc tủ áo đầy mùi thơm của tình yêu và tình thân, ta bỗng thấy mềm mại lại!

Thành phố cứ mưa là lụt, có hôm mình mặc váy đi giày cao gót mà từ trường quay Đài truyền hình về phải dắt bộ xe máy lội nước 3 tiếng tới tận 23h đêm mới về, thì đau cả chân lẫn tâm hồn! Nhưng buổi sáng mở cửa ra gặp một biển hoa mới nở tràn từ ban công nhà mình tới nóc nhà hàng xóm, thấy lòng dịu dàng yêu đời chứ!

Sau khi thay đổi không gian sống, (chỉ mất vài tuần và vài triệu thôi), mình và gia đình như bước sang một cuộc đời mới! Mình ký hợp đồng làm báo với một cty tin tức tại Singapore và lần đầu tiên bắt đầu nhận lương bằng USD, ông xã bắt tay mở quán, mình làm hành trình Bản đồ Phượt và Du lịch Mạo Hiểm Việt Nam cùng Rexona xong rồi về HN, bắt đầu làm sếp ở các dự án truyền thông và tiếp thị tại các công ty, từ bán lẻ tới xây dựng, từ quảng cáo tới giáo dục, đón những giải thưởng lớn từ trong nước tới nước ngoài…

Nhưng cái mình không hề ngờ đến là, khi mình lau dọn sạch ngôi nhà mình của mình (để còn yên tâm đi ra xã hội chinh chiến), thì hóa ra, những người duy tâm sẽ nói, là mình vừa thay đổi phong thủy, đón khí lành, đón năng lượng sinh khí; Còn nhà hoạt động môi trường sẽ mách cho mình biết, mình đã vô tình cải tạo môi trường sống, dọn sạch bụi mịn PM2.5, nâng cấp chất lượng sống của gia đình, tạo nên thói quen tốt trong gia đình là định kỳ dọn dẹp, thì khi mình nỗ lực chăm sóc nhà cửa, tự nhiên chính là mình dọn cỏ dại trong khu vườn cá nhân, để tâm hồn thảnh thơi, dư rất nhiều thời gian để phấn đấu.

Khi mình trồng hoa làm đẹp ngôi nhà mình, vô hình trung, ngôi nhà hàng xóm được đẹp! Không gian chung trở lên dễ chịu, ai đi ngang qua cũng ngẩng đầu lên trầm trồ hỏi đây là hoa gì, lần đầu trong đời thấy, mà nó nở như một biển hoa! Chỉ hành động nhỏ đã tạo nên sự thay đổi lớn trong môi trường của cộng đồng xung quanh!

Nhiều khi chiêm nghiệm lại, mình thấy cuộc sống thực ra là một dòng chảy liên tục, rồi chúng ta sẽ bơi trên dòng sông mà chúng ta vứt rác, hay là rồi chúng ta sẽ hít thở không khí ở một hành tinh mà chúng ta đã không vứt rác thải bừa bãi, trồng thêm cây xanh! Khi ta làm điều gì đó, cả hành tinh và môi trường đều nhận lại tác động! Nào ai nghĩ rằng, chỉ vì một bài thơ hoa sữa của thi sĩ quá lãng mạn, và một bài báo tôn hoa sữa thành đặc sản của Thủ đô, mà giờ Hà Nội lạm phát cây sữa, phải chặt bỏ đốn hạ di dời để bảo vệ lá phổi của triệu dân? (Hóa ra tội của nhà văn nhà thơ nhà báo với môi trường không nhỏ, Ahihi!)

Nên ai nghĩ mình lạm dụng nước xả vải kém chất lượng, thì cá ở ao hồ sông biển nghẹt thở vì hóa chất tồn dư? Ai nghĩ được tới chuyện, mình ít dành thời gian cho gia đình, hay chọn đại một sản phẩm rẻ tiền đầy hương nhân tạo để lau sàn, thì rồi những cánh rừng bị xua đuổi, sự đa dạng của sinh vật trên hành tinh này bị tổn thương không thể cứu vãn?

Mỗi bức ảnh trong “Tương Lai Xanh” của Unilever không phải đơn giản như kiểu chị em trên mạng hay dọa nhau “làm thế là đang tạo nghiệp”, bởi cư dân mạng thì có thể duy tâm nhưng nhà quản trị doanh nghiệp thì không bao giờ tìm kiếm những thông điệp vô căn cứ! Mỗi nguy cơ trong từng bức ảnh đều tới từ những nghiên cứu khoa học có số liệu xác đáng, mỗi năm người Việt Nam tặng môi trường hơn 1 triệu 800 ngàn tấn rác thải nhựa, đa số trong đó là vỏ bao bì, các chế phẩm hóa chất tồn dư độc hại.

Và Unilever – công ty mẹ của nhiều thương hiệu gia đình như Omo, Sunlight, Lifebuoy, Comfort… vừa cam kết trong chiến dịch “Tương Lai Xanh” – Sạch nhà nhỏ, Xanh nhà chung là, đến 2030 loại bỏ hoàn toàn 100% nguồn nguyên liệu từ carbon hóa thạch không thân thiện môi trường khỏi các sản phẩm Chăm sóc Gia đình. Và thành phần công thức của các sản phẩm Chăm sóc Gia đình sẽ có khả năng phân hủy sinh học đến 100%! Các bao bì được sử dụng tái chế với tỉ lệ tuyệt đối 100%.

Lời cam kết này không dễ nói. Rất nhiều doanh nghiệp Việt sẽ tính nhẩm được rằng, ngay năm trước mắt, doanh nghiệp của họ thậm chí sẽ không có bất kỳ đồng lợi nhuận nào nếu theo đuổi chỉ một phần cam kết như trong chiến dịch “Tương Lai Xanh”!

Nhưng khi cuộc sống là một dòng chảy tuần hoàn, đây chính là cách chúng ta đối xử với chính mình! Hoặc với chính mình của tương lai đó!

#Tuonglaixanh #Sachnhanhoxanhnhachung #Unilever #UnileverChamSocGiaDinh

ĐIỀU MẸ MUỐN DẠY CON VỀ HAI CHỮ “GIA ĐÌNH”

Trong cuốn từ điển tiếng Việt, người ta hay gọi là từ điển Hoàng Phê ấy, nhóm các giáo sư của Viện Ngôn ngữ có giải thích chí lý và cấm cãi được về Gia Đình, thế này:

“Gia đình là tập hợp người sống chung thành một đơn vị nhỏ nhất trong xã hội, gắn bó với nhau bằng quan hệ hôn nhân và dòng máu, thường gồm có vợ chồng, cha mẹ và con cái”.

Sở dĩ nói là cấm cãi nổi, là bởi, cái định nghĩa này, nó được dịch nguyên văn và chính xác từ tài liệu xã hội học của nước ngoài, hay bất cứ thứ tiếng nào trên đời này! Phải là hôn nhân, phải có cha và có mẹ, có đẻ ra con!

Nhưng định nghĩa ấy từ một thế kỷ trước, liệu có công bằng với cuộc sống và tình yêu thương của con người hôm nay?

Khi con mình 6 tuổi, mình vẫn dạy con hiểu, một người độc thân cũng là gia đình một người!

Khi con mình 8 tuổi, mình dạy nó rằng, ông Lão Hạc và con chó Vàng chính là một gia đình!

Khi con 10 tuổi, mình nói người mẹ tàn tật đơn thân nuôi đứa trẻ bị bỏ rơi ngoài xe rác chính là một gia đình!

Bây giờ con 12 tuổi mình giải thích thêm nữa, những cặp đôi đồng tính cũng là một gia đình, họ còn có thể nhận nuôi thêm một bé con – không phải do họ đẻ ra, không cùng dòng máu – nhưng vẫn là một gia đình!

Là bởi chúng ta yêu nhau, đến với nhau bằng tình yêu, sống với nhau giữa thương yêu, điều ấy mới tạo nên một gia đình! Những gia đình ấy vẫn đang miệt mài tìm kiếm hạnh phúc và sự công nhận giá trị của hạnh phúc mà họ theo đuổi!

Chúng ta không phù hợp với định nghĩa gia đình của Hoàng Phê, nhưng chúng ta vẫn sống đầy ắp yêu thương và đủ tư cách để tự công nhận là một gia đình! Có lẽ nên sửa lại từ điển tiếng Việt và những giáo điều trong sách giáo khoa?

Xem người mẹ ba chân trong “Đợi đến lúc an toàn 2”, sẽ thấy định kiến đầy rẫy và áp đặt, đã tàn tật sao chăm con được? Ủa chứ người tàn tật ko có quyền xây dựng gia đình, bị ngăn chặn quyền làm mẹ?

Rồi những cặp đôi đồng tính sống giữa xã hội định kiến đã mệt mỏi, lại còn tiếp tục đấu tranh để bảo vệ con cái giữa vòng vây miệt thị, đứa trẻ làm gì có lỗi? Hay hai người bố ấy chỉ vì yêu nên tất nhiên bị tước đi quyền làm bố?

Thỉnh thoảng, khi chúng ta ái ngại, thương hại cho người khác, chính là lúc chúng ta âm thầm ngạo nghễ và miệt thị!

Chúng ta chất vấn về những gia đình không nằm trong từ điển Hoàng Phê, chẳng qua là chúng ta sợ hãi khi nhận ra bị chỉ mặt đặt tên những định kiến sâu cay trong não bộ của chúng ta.

Một não bộ vì quá ưu tiên an toàn, nên nhìn thấy bất cứ thứ gì không giống mình đều cảm thấy bị thách thức, mất đi sự an toàn cũng như khả năng điều khiển tình huống!

Định kiến xã hội về những gia đình trong “Đợi đến lúc an toàn 2” sẽ giống như những lớp sóng biển vỗ theo cùng một hướng: Lần đầu, chúng ta sẽ vô tình hay cố ý công kích sau lưng người trẻ ấy, cô gái đơn thân ấy, người khuyết tật ấy, người đồng tính ấy khi họ yêu nhau. Lần thứ hai, chúng ta sẽ vỗ mặt họ, khi họ bước vào hôn nhân, công khai, thậm chí đón đứa con. Lần thứ ba, là trở thành sóng thần muốn nhấn chìm luôn cả đứa trẻ vào cơn xúc xiểm thần thánh của đám đông không mất chân tay và lành lặn, ko đồng tính cũng ko ế, có đủ mọi thứ và còn muốn sở hữu thêm một cuốn từ điển Hoàng Phê đúng tới từng dấu phẩy!

Những gia đình được cấu tạo không giống bạn ấy mà, thực ra, họ cũng đang bảo ban con, nuôi dưỡng con, giữ an toàn cho con, tìm kiếm hạnh phúc cho tất cả! Họ đáng được ngưỡng mộ hơn những hạnh phúc tất nhiên mà có!

Bởi họ phải đi một quãng đường rất xa mới tới được với hạnh phúc đó! Bạn đong đếm đi, ở trong “Đợi đến lúc an toàn 2” là bao dặm nhé! #Lifebuoy#Safety4All#AnToànChoTấtCả#Pride#ISEE

https://www.facebook.com/watch/?v=1099337770925751

Tín niệm và lòng lành

Một bữa tối trời, mình thấy buồn. Thấy buồn buồn. Để chữ buồn không lặp lại lần thứ 3, sáng sau mờ sương mình kéo va-li ra ngoài đường để kêu taxi ra phi trường bay về Việt Nam. Hồi đó mình còn khệnh, thích ra thì ra mà thích vào thì vào, mà lúc nào kêu thì máy bay luôn có chỗ chờ mình ngồi.

Xong, vừa đứng trước cửa nhà chưa kịp gọi điện thoại, thì một chiếc taxi hiện ra vàng khè y như một cục vàng vàng trôi trong sương sớm. Mình thấy trên xe có 2 thằng đầu trọc, áo gi-lê hở tay trần, đầu đinh, xăm trổ đầy mình. Bọn nó trợn mắt nhìn mình, quên cả mở cửa xe, vì không hiểu sao bốn giờ sáng, ở chân núi, có một đứa chả biết là con hay thằng đứng đấy. Còn mình cũng hơi chợn, mình nghĩ, đằng nào cũng vậy, cứ lên xe, đời mình gặp đâu ít người mặt tưởng có học, danh thiếp thì chuyên gia nọ kia của xã hội, mà đối xử với mình ác độc vô song. Mà đến giờ mình còn sống sót, thế thì cứ lên xe.

Mình cứ tự mở cửa xe taxi, nhấc vali bé tí vào, ra lệnh: Cho tôi ra sân bay Chiang – Kai – Shek!

Vừa nghe thấy câu nói ấy, 2 thằng kia la hét choáng váng, chúng nhảy nhổm lên trên ghế lái và ghế phụ, vừa hét vừa cười sằng sặc như ngáo đá. Chúng đập tay vào nhau, đấm tay nhau, quay nhìn mình rồi lại nhìn nhau cười ha hả như bị rồ. Một thằng ngoáy mông trên ghế, lắc lư theo tiếng nhạc dồn dập, còn thằng lái xe quay lại hỏi mình cho chắc ăn: Mày đi ra sân bay Chiang-Kai-Shek, đúng không? Lạy trời lạy Phật, có đúng mày đi ra sân bay không?

Mình bối rối không hiểu điều gì đã xảy ra, mình bảo vâng, ra ga tiễn quốc tế, chỗ có quầy China Airlines, nhưng có vấn đề gì? Thằng lái xe vừa cho xe lên đường vừa cười ngoác tận mang tai: Ôi ông Thần này linh thiêng quá, đúng là Trời Phật đã phái mày đến đây, chúng ta phát tài rồi, ôi sao linh thiêng thế, vừa cầu xin thì đã thấy mày xuất hiện! Thế thì chúng ta phát tài thật đây này!

Ô tô đi xuyên qua sương núi, mình không bao giờ quên được những vầng sương sớm mùa hạ dầy đặc như mây, nhưng trong lòng mình lo lắng, không biết cái taxi này thì sẽ đưa mình đến chốn nào đây?

Mình thận trọng hỏi: Vì sao chúng mày thấy tao lại mừng thế? Có chuyện gì xảy ra à?

Thằng lái xe hỏi sẵn: Thế mày không nhìn thấy tao tắt đèn đón khách à, xe tao cũng đang có người, sao mày vẫn vẫy xe tao?

Mình ú ớ: Hơ, tối quá có nhìn thấy cái gì đâu, may có chiếc taxi xuất hiện đúng lúc thì vẫy ngay chứ không hề nhìn thấy là xe báo đèn không đón khách!

Thằng lái xe giới thiệu: Tao là… làm nghề lái taxi (tất nhiên!). Còn thằng này là bạn học cấp 2 với tao ngày xưa, đang thất nghiệp. Dạo này làm ăn khó khăn quá, có lẽ ngạt thở mất. Thành ra đêm nay hai đứa gặp nhau, ngồi than thở một hồi, quyết định lên núi cúng Thần Tài, bọn tao chạy xe suốt từ Đào Viên lên đây đã quá nửa đêm, cúng lễ rồi ăn uống loanh quanh một lúc rồi đi về, xuống núi thì gặp mày. Bọn tao hôm nay đi chơi mà cũng kiếm được tiền thế này, thì từ mai đi làm hẳn là phát tài, đúng là ông Thần linh thật, vừa cầu xin khỏi miệng xong thì linh hiển tức thì! Mày lại về đúng Đào Viên nữa chứ. Coi như bọn tao đi chơi rồi về thôi mà cũng có ngay lộc. Vạn năm có một lần tình cờ thế này!

Đài Loan quy định nghiêm ngặt là taxi thành phố này không được sang thành phố khác đón khách. Nếu phát hiện tranh khách như thế, sẽ phạt sạt nghiệp (Mà ở ĐL mình chưa thấy ai trốn được phạt, có người sơn hẳn biển xe phản quang để chống chụp biển số mà vẫn bị phạt). Vì thế, taxi Đào Viên như thằng này đi ở Đài Bắc chỉ cần bật đèn đón khách là bị phạt ngay tức thì. Thế mà, nó mới vừa cầu Thần tài xong xuống núi, đã vớ bẫm ngay mình, kiếm ngay hơn ngàn tệ tiền taxi đường dài. Có thể cả đời nó chả gặp sự tình cờ này lần thứ 2.

Mình hiểu ra, mình bảo, ừ tao cũng nghe bọn bạn ĐL đồn là ông Thần Tài trên núi này là linh thiêng nhất Đài Loan, nhưng phải đi cúng ông ấy vào đúng 12 giờ đêm cơ, bọn mày đi lúc nãy là muộn quá rồi.

Mình không duy tâm như bọn này, mình có đi lễ cũng đã bao giờ cầu xin tiền bạc? Thế là quả báo liền: Khi xuống xe taxi, mình đã phải trả phí đắt mất… 10 tệ (vì giá mở cửa xe của taxi Đào Viên đắt nhất Đài Loan, luôn đắt hơn nơi khác 10 tệ!). Kể ra mình mà có đầu óc kinh tế, hoặc mình đừng ỉ lại “gần chùa gọi Bụt bằng anh” mà chịu đi lễ chùa 1 lần, chắc có khi sáng đó đã phát hiện ra chênh lệch này, và đòi lại 10 tệ, hi hi.

Nhưng mình đã suy nghĩ mãi về niềm vui sướng của hai chàng thanh niên kia suốt quãng đường bay về VN:

– Mình đi bất cứ xe nào, mình cũng vẫn trả từng đó tiền để tới đích.

– Mình trả cho ai cũng được, mình đi xe taxi cổ lỗ hay đời mới đều chẳng khác gì nhau, xe Đài Bắc hay xe Đào Viên cũng thế.

=> Nghĩa là, đối với mình, đồng tiền tiêu ra và lợi ích được nhận không mấy khác nhau. Mình coi đó là sự thường tình!

Thế nhưng, với hai chàng thanh niên kia, đó là niềm vui, đó là sứ giả may mắn, đó là TÍN NIỆM đã trở thành sự thật, đó là ở hiền gặp lành, đó là hy vọng, đó là cơ hội tốt đối với họ.

Và mình không nghĩ về việc họ mê tín, còn mình lúc đó coi khinh mọi thứ duy tâm dị đoan. Mà mình nghĩ về TÍN NIỆM và LÒNG LÀNH.

Nó đâu hề xa lạ. Kể cả chúng ta không hề theo tôn giáo nào, thì chúng ta cũng vẫn tin tưởng ở một thứ tôn giáo là lòng tốt và sự phải đạo ở đời.

Kể cả chúng ta không có vẻ thân thiện, không có vẻ dễ tính bao dung, không làm gì để tỏ cái lòng tốt ra, thì cũng không có nghĩa chúng ta là người ác. Chúng ta vẫn có đức tin và lòng tốt, chỉ là nó chưa bộc lộ ra theo cách mà đám đông nhìn thấy và chứng nhận.

Nói thật đơn giản dễ hiểu: Nếu bạn quyết định đằng nào cũng mua chiếc áo đấy, thì để buổi sáng vào mua mở hàng cho shop, chủ shop sẽ rất vui vẻ vì người mở hàng cho họ không đắn đo mặc cả, dễ tính và sòng phẳng, làm họ vui sướng vì hy vọng cả một ngày kinh doanh hanh thông (hoặc cả tháng, nếu sáng đó mùng Một). Mình không hề duy tâm, nhưng bởi vì người khác duy tâm, nên vì sao, không tặng cho họ cái thứ niềm vui và tin tưởng mà họ mong mỏi nhận được?

Mình bắt gặp cụm từ “Chúa Lòng Lành” ở đây đó, nhưng mình tin lòng lành nó lại chỉ nằm ở trong nhân gian thôi. Bởi vì chúng ta đang sống, chúng ta để cho nó trở thành hành động. Ta làm điều gì đó mà ta nghĩ tới người khác, quan trọng hơn, theo cách người khác ấy cảm nhận, chứ không phải cách ta cảm nhận, thì đó chính là lòng ta lành.

Sau này, hơn mười cuốn sách mới nhất của mình xuất bản trong 7 năm nay đều được trao cho những công ty sách mới mở, bé tí, thậm chí nếu không vì đọc sách Trang Hạ, thì có độc giả cho biết, cả đời họ chả biết công ty sách ấy là ai, chẳng bao giờ mua sách của công ty sách ấy.

Mọi người viết đều hy vọng trao bản thảo cho công ty sách có tên tuổi. Còn mình từ chối gần như tất cả những công ty sách lớn chỉ vì nghĩ:

Cũng cuốn sách ấy, mình đã có độc giả và thị trường, nên thay bằng việc mình góp phần làm giàu công ty sách lớn, thì ta trao cho những công ty sách mới mở những cơ hội. Đó là cái cách mình xây dựng cho họ TÍN NIỆM, và mình tự trình bày LÒNG LÀNH. Mình nghĩ điều đó tốt cho xã hội.

Dù tốt cụ thể thế nào, thì mình không biết. Và những người hợp tác, họ càng chẳng nhận biết.

Vì đôi khi chúng ta cứ sống mà chẳng suy nghĩ gì nhiều.

Mẹ cũng cần được yêu như con!

Vào những lúc bận rộn việc nhà, tôi thường nghĩ đến những chuyến đi xa. Còn những lúc cơm đường cháo chợ, tôi thường rất thèm muốn được quay về nhà để thay áo cho con, nấu cơm và những món ăn thú vị cho lũ trẻ. Không hiểu vì sao, tôi thường không ở yên đâu quá một năm. Tôi thường tự nghĩ ra những lý do để bản thân mình đi hoặc về, thích cái này hoặc sợ hãi cái kia.

 

Tôi tin người phụ nữ nào cũng thế, luôn bị giằng co bởi khao khát điều mới mẻ trong chính tâm hồn mình và thèm muốn sự yên ổn phía sau cánh cửa ngôi nhà. Muốn được chăm sóc gia đình yêu thương hết mình, những cũng rất thèm muốn được người thân quan tâm chăm sóc trở lại như thế.

Mấy năm gần đây, mùa đông nào tôi cũng được con gái đan tặng một chiếc khăn len mới tinh. Từ hồi con gái tôi chín tuổi, nó học đan len và tỉ mỉ ngồi đan. Rồi mỗi năm, chiếc khăn nó đan cho mẹ đều đẹp hơn mùa đông năm trước. Mỗi lần tôi khoe với bạn bè người quen rằng, tôi đòi con gái đan tặng khăn len, mọi người đều rất ngạc nhiên và hỏi: Thế sao mẹ không đan khăn cho con, mà lại bắt con phải đan khăn cho mẹ, khổ thân nó ra?

Tôi trả lời, vì tớ hoàn toàn không hề biết đan len! Và quan trọng hơn, tớ có quyền yêu cầu con tớ yêu tớ, theo cách tớ thích! Bởi vì tớ đã chăm sóc nó và yêu nó bằng rất nhiều cách khác, không nhất thiết phải là đan một cái khăn “lại quả” cho nó, chỉ để được người khác khen ngợi tán tụng là mẹ yêu con quá!

Nếu mọi người biết, vào tuổi lên bảy, bố mẹ phải mua quà sáng dỗ con trước cổng trường Tiểu học, mẹ phải dậy sớm rửa mặt cho con, nấu mì cho con ăn, thì con gái tôi đã biết buổi sáng cùng bố luân phiên đi mua bánh mì pa-tê về cho mẹ ăn sáng, thì hẳn họ sẽ nói tôi ích kỷ và lười biếng nhường nào.

Nhưng, hình như cái hình ảnh bà mẹ già (bà má) nghèo khổ, hết lòng hi sinh vì con, nhịn ăn nhịn mặc cho con, rồi hình ảnh bà mẹ trẻ dành hết của ngon vật lạ cho con, sao cho con không thua kém bạn bè… đã trở thành một mẫu mực của người mẹ. Đến nỗi, mẹ chăm sóc con là chuyện tất nhiên, mẹ đòi con chăm sóc là chuyện lạ.

Hoặc nói một cách khác, xã hội chỉ cho phép mẹ chồng đòi hỏi, mẹ già bệnh đòi hỏi. Còn chưa lên chức mẹ chồng, chưa già, chưa bệnh tật, còn trẻ như tôi, đòi con chăm sóc những thứ nhỏ nhặt trong khả năng của nó cũng thật là… tội nghiệp cho nó!

(Thật may, ông xã tôi không nghĩ thế! Ông ấy sống rất tự nhiên và bình thản, không quan tâm mấy tới những khái niệm!)

Nhưng, biết nói như thế nào về đúng và sai? Một khi mà có vô số thứ, hôm nay đúng còn ngày mai đã hoàn toàn mất đi giá trị với thời gian?

Chủ nhật tuần trước tôi giao lưu với độc giả Hà Nội ở Pico Plaza, tôi ấn tượng nhất một độc giả nữ dắt đứa con đầu lòng một tuổi rưỡi đến, tất nhiên mẹ là độc giả của Trang Hạ, còn con thì là tín đồ của bóng bay. Vì thế, khi  độc giả ấy mấy lần muốn tham gia gắp thăm, giao lưu nhưng con… đòi quậy. Tôi phải nói với ban tổ chức lưu ý chăm sóc người phụ nữ trẻ. Vì thế, phần quà thứ ba của Trang Hạ dành cho độc giả, rất nhiều cánh tay giơ lên nhưng mic đã được chuyển cho độc giả nữ ấy. Quà chỉ là một bình nước cao cấp, nhưng các bạn dưới sân khấu đều rất thích. Hai mẹ con vui vẻ cầm bình nước và bóng bay đi về!

Tôi nghĩ mãi về hình ảnh ấy. Thường những người mẹ sẽ hi sinh rất nhiều cho con, dễ thấy nhất là vòng eo to ra, ngực chảy xuống, xương sống cong, cúi sẽ đau lưng, bận bịu đón con ở nhà trẻ, cáu gắt quát nạt khi con quấy, thì thầm gọi điện cho bạn gái kể về tính xấu của ông xã, cảm thấy thương bà ngoại hơn bao giờ hết kể từ khi cất bước đi lấy chồng…

Nhưng cũng có những sự hi sinh cho con không để lại dấu vết. Như mẹ lùi lại một bước giữa đám đông chen lấn, như sẵn sàng ôm con đứng ra bên lề một cuộc vui, dù mẹ đã cố gắng thu xếp để làm sao đến được cuộc vui đó, như hôm đó, ở dưới sân khấu…

Nếu lên lịch thời gian một ngày của một người mẹ, chắc chắn sẽ thấy, phần lớn là để kiếm tiền (tiền nuôi con quan trọng hơn nuôi mình), chăm sóc gia đình (chăm sóc con trước và thời gian nếu còn lại mới chăm sóc mình), nghỉ ngơi (thường là vào sau khi con đã ngủ). Có gì sai không? Yêu thương thì có bao giờ sai! Nhưng có gì phải nuối tiếc không? Có, nuối tiếc một ngày không thể có nhiều hơn 24 giờ. Đa số chúng ta không thể như cái màn hình máy tính bảng tôi đang cầm trên tay, chia đôi ra vừa làm việc kiếm tiền nửa bên này, vừa giải trí phim ảnh nhạc nhẽo nửa kia. Chúng ta luôn có những trách nhiệm khiến mệt mỏi, những dự định chưa kịp làm, sách đọc dở chưa xong, quần áo lỗi mùa chưa kịp cất, căn phòng chưa dọn, e-mail chưa trả lời, những hẹn gặp bị đến muộn…

Giá như những người phụ nữ nghĩ rằng, thực ra mình không cần phải làm mẹ suốt 24 tiếng! Mình có thể vào một giờ nhất định trong ngày, tuyên bố, mẹ đã hết giờ làm mẹ, bây giờ cho mẹ nghỉ ngơi một tiếng đồng hồ, các con và bố tự thu xếp để… chăm sóc lại mẹ! Vì mẹ cũng cần được yêu như mẹ yêu, và cũng cần giờ giải lao giữa 24 tiếng làm mẹ chứ! Nếu ta không thể chia đôi nửa người làm việc, nửa người nghỉ ngơi, thì ta có thể thu xếp để chia lại thời gian lần lượt trong ngày.

Thay bằng đến mùa đông ngồi đan khăn len, hãy dạy con đan. Thay bằng ép con ăn sáng, hãy đề nghị chúng ta luân phiên phụ trách bữa sáng của gia đình. Hoặc đơn giản, hỏi xem, bữa cơm chiều nay bố con làm gì cùng mẹ? Và đừng xin phép ai được nghỉ giải lao giữa lúc làm mẹ, hãy tự cho phép mình làm điều ấy.

Hy vọng độc giả của tôi khi ấy sẽ rót tách trà trái cây của chính mình để uống, từ món quà của Trang Hạ, chứ không phải, lúc đó món quà đang bị hy sinh để ai đó trong gia đình sử dụng làm một việc gì đó.

Trang Hạ

2013

http://www.dep.com.vn/Cookies-tra-chieu/Me-cung-can-duoc-yeu-nhu-con/23943.dep

Đàn ông ví mỏng

Hồi lâu rồi tôi có đọc trên mạng một chia sẻ không còn nhớ của bạn nào, rằng, trong đám bạn trai của bạn ấy, anh nào dùng ví xịn chắc chắn là anh hiếm tiền nhất bọn.

 

Có lẽ bởi cái ví da đắt tiền của anh ấy không nhét nổi nhiều tờ tiền cho lắm. Đi ăn cả đám nếu có chi trả cũng rất rón rén. Còn anh nào không dùng ví da lại là anh chàng hào phóng nhất, luôn móc tiền ra trả cho cả đám một cách rất hồn nhiên. Và tất nhiên, tiền cũng nhiều nhất đám, nhiều tới nỗi chẳng cái ví da nào đựng nổi cả cục.

Không thấy bạn ấy nói đến mệnh giá của những tờ tiền. Tuy nhiên hình dung ra cái cách ứng phó với tiền cũng đã thấy ngộ nghĩnh. Như thể nhìn thấy trong đó cả phong thái của chủ nhân. Dù cố gắng tránh lỗi sơ đẳng là lấy tiền ra để xét đoán người, nhưng rõ ràng, trong câu chuyện ấy hoàn toàn không hề chỉ định nói về tiền, mà còn nói về đàn ông trong mắt đàn bà. Và tiền chỉ là một phản chiếu nào đó của người đàn ông đang đứng sừng sững.

Có lần tôi đi dạo phố với một anh bạn. Chúng tôi tìm được một chiếc áo sơ mi trắng cho anh ấy ở một sạp hàng dọc phố, tôi nghĩ anh ấy mặc áo này sẽ rất vừa và đẹp. Giá rất mềm vì là sạp bán lẻ trên phố du lịch. Rất bất ngờ là anh bạn tôi đã không mặc thử cũng không mua cái áo đó. Anh dắt tôi vào cửa hàng thời trang lớn cách đó năm mươi mét và mua đúng cái áo đó, với giá đắt hơn khoảng ba trăm Đài tệ, tức là đắt hơn khoảng hai trăm nghìn đồng tiền Việt. Tôi rất kinh ngạc.

Tôi hỏi sao anh kỳ quặc thế? Không phải cùng nhãn hiệu, cũng chính là cái áo này sao? Cửa hàng này nó có bảo hành áo sơ mi cho anh à? Hay đàn ông thì cứ phải vào cửa hàng xịn mới thấy tự tin, còn em mua ở hè phố của chợ đêm thì làm anh mất tư cách?

Anh bạn tôi điềm đạm nói:

– Ai cũng như em, thì những cửa hàng lớn họ sập tiệm hết ư? Mình sống thì mình cũng phải cho người khác sống nữa chứ!

Tôi sực nhớ ra anh bạn tôi cũng là một chủ doanh nghiệp, và anh ấy cũng đang phải cạnh tranh rất dữ dội trong kinh doanh. Có thể, tôi là đàn bà nên trong mắt tôi chỉ có mệnh giá của tờ tiền. Còn trong mắt anh bạn đàn ông ấy, tiền chỉ là một thông điệp!

Chả trách, nạn nhân của mua chung, nhóm mua, shopping tập thể toàn là… đàn bà! Bị mắc mồi giá rẻ nên sẵn sàng bỏ tiền ra cho một thứ vốn không nằm trong dự định chi tiêu của bản thân. Và về bản chất quản lý tài chính gia đình, đó chính là những đồng tiền lạm chi, đẩy ngân sách gia đình vào nguy cơ ngay lập tức.

Hóa ra có lúc, cái đồng tiền tưởng “được rẻ” của đàn bà như thế lại chẳng bằng cái đồng tiền tưởng “chi đắt” của đàn ông!

Tôi nghĩ nhìn vào việc đàn ông kiếm tiền và tiêu tiền, ta có thể phán đoán ra năng lực giỏi giang và đẳng cấp văn hóa của người đàn ông đó. Đàn ông kiếm tiền là năng lực, tiêu tiền là văn hóa.Thật bi kịch nếu có tay đàn ông nào vỗ ngực nói: “Tôi kiếm tiền thì rất có văn hóa, và tiêu tiền thì rất… có năng lực!”. Ôi trời!

Cho nên, tôi chẳng quan tâm việc đàn ông tiêu tiền thế nào, anh mua siêu xe hay anh đòi bạn gái chi trả nửa tiền cho bữa cà phê! Nhưng, đàn ông ví dày hay mỏng có lẽ chẳng quan trọng bằng việc, anh đừng để việc tiêu tiền của mình thành thị phi và đàm tiếu của đám đông!

Kiểu như họ nói, ví anh rất xịn! Nhưng mỏng!

 

http://www.dep.com.vn/Cookies-tra-chieu/Dan-ong-vi-mong/23833.dep

Đàn ông chung vợ

Tháng ba sưa nở, tháng tư bằng lăng bắt đầu chớm tím, lộc vừng trút lá đỏ rồi soi xuống mỗi bờ nước một vầng lá non hoe hoe thắm. Không hiểu vì sao mỗi tháng tư tôi thường thấy bâng khuâng, những lúc từ đường phố về, mở cánh cửa vào căn nhà vắng người, ngồi ăn trưa một mình trước màn hình máy tính.

Cho nên những ngày cuối tuần, tôi thường nhận lời ăn trưa với một người đàn ông rất đặc biệt. Một ông già bảy mươi trải đời nhưng lại bẽn lẽn với phụ nữ như một cậu trai đôi mươi. Đến nỗi, lịch làm việc của tôi luôn để trống trưa thứ sáu cho bữa ăn đầy những chuyện trò ấy.

Đó là một người đàn ông tới Sài Gòn lần đầu trong vai trò viên chức Bộ Ngoại giao Mỹ những năm trước 1975, nhưng gần bốn mươi năm sau quay trở lại Hà Nội sau khi đã rời Bộ Ngoại giao Mỹ. Hà Nội chứ không phải Sài Gòn. Ông đã nghỉ hưu, vợ ông đã chết.

Người vợ Việt Nam ông cưới năm 1974 ở Sài Gòn đã qua đời sau ba mấy năm chung sống. Hình như cái chết của vợ khiến ông trở thành người khác, ông rất muốn trò chuyện với phụ nữ Việt, viết cho họ một cuốn sách. Không phải là cuốn diễm tình, không phải sách dạy làm giàu, mà là sách dạy phụ nữ biết cách để sống hạnh phúc giữa xã hội Việt.

Ông nói rằng, xã hội Việt Nam càng méo mó, người phụ nữ càng cần phải mài tròn những méo mó ấy, bởi họ có quyền được hạnh phúc, chứ tại sao lại phải chịu dày vò bởi những méo mó của xã hội? Và, việc mài tròn những cái méo mó khác hẳn việc lấy thân mình, lấy đời mình ra lấp cho đầy đặn những méo mó đó!

Đàn bà không tự cứu, ai cứu đàn bà?

Thật kỳ lạ, đó lại là ý nghĩ của một người đàn ông Tây nghĩ về phụ nữ Việt. Nó tiến bộ hơn cả lịch sử mấy chục năm của Hội liên hiệp Phụ nữ Việt Nam cộng lại, luôn mồm kêu gọi phụ nữ hãy chất thêm gánh nặng lên cổ nhau, lôi “xã hội chức” của phụ nữ ra đánh lận thành “thiên chức”!

Tôi hỏi, thế ông nghĩ rằng phụ nữ Việt không chịu gánh nặng của thời thế hay sao? Ví như, những người bỏ chồng, không chồng mà có con, mấy chục năm trước bị phỉ nhổ, giờ được thông cảm hơn, gọi là tự do luyến ái, quyền được hạnh phúc. Đó là thời thế thay đổi, chứ đâu phải bản chất của điều ấy đã thay đổi. Cũng vẫn là đàn bà đành vứt bỏ thứ này để mang vác thứ kia thôi mà!

Ông giáo sư trầm ngâm rồi kể bằng tiếng Mỹ trộn lẫn tiếng Việt: Cô có biết người phụ nữ Việt hạnh phúc nhất mà tôi từng gặp là ai không? Không phải là vợ tôi! Vợ tôi vẫn giữ rất nhiều nếp nghĩ của đàn bà Việt.

Năm 1974 tôi gặp một cô gái ở Sài Gòn.  Cô ấy không đẹp mấy, không đẹp bằng cô bạn gái người Hongkong của tôi lúc đó, càng thua kém cô bạn gái người Mỹ của tôi trước đây. Tôi lúc đó chưa vợ nhưng không tán tỉnh cô ấy, vì cô ấy đã có chồng người Việt Nam, và hai đứa con ở Nha Trang.

Trước thời điểm 1975, cô biết rồi đó, xã hội rất rối loạn. Người chồng Việt đã đồng ý cho cô ấy lấy một người chồng khác, là phi công Mỹ. Với hy vọng có thể đưa gia đình rời khỏi Việt Nam. Tức là cô ấy và hai đứa con làm sao có thể đi theo anh chồng mới sang Mỹ. Còn người chồng Việt, anh ấy sẽ ở lại Việt Nam. Anh ấy chỉ hy vọng cho vợ một tương lai khả dĩ, đơn giản nhất là vợ con được sống trong thời buổi tên bay đạn lạc. Việc đó, một anh đàn ông tay trắng ở một thị xã không làm được.

Rất tiếc là sự thể không như dự tính: Vào ngày cuối cùng rời Sài Gòn, chỉ có mình cô ấy đi theo được anh phi công Mỹ mà không thể ra Nha Trang đón con. Và, cô ấy lại không hề yêu anh chồng Mỹ. Nhưng bi kịch hơn là khi sang Mỹ, cô ấy đã gặp một người Thụy Sĩ, và yêu người đàn ông Thụy Sĩ này.

Người đàn ông Thụy Sĩ lại không thể ở lại Mỹ lâu hơn. Cô ấy không thể quay về Việt Nam với chồng con, cô ấy không thể bỏ anh chồng Mỹ, cô ấy không biết tình yêu đưa mình đến đâu. Nhưng chính người chồng Mỹ đã chấp nhận sự thật, anh ta làm tất cả những thủ tục giấy tờ cần thiết để sau giai đoạn “quá độ” ở đất Mỹ, cô gái Việt Nam có thể sang Thụy Sĩ với người yêu.

Và người phụ nữ Việt Nam đã sống với người chồng thứ ba cho đến ngày hôm nay, với ba đứa con chung. Khi người chồng Mỹ chết, người chồng Thụy Sĩ đã đưa cô sang Mỹ viếng chồng Mỹ. Khi người chồng Việt Nam ốm, người chồng Thụy Sĩ lại đưa vợ về Nha Trang thăm chồng Việt Nam.

Tôi vừa ngậm ngùi vừa buồn cười, bởi: hóa ra định nghĩa hạnh phúc của ông là, phụ nữ nên có ba chồng một lúc?

Ông già Mỹ trầm ngâm nói: Không, số lượng chồng không chứng minh cho cái gì của đàn bà cả! Nhưng một người đàn bà dám yêu và sống vượt qua được thị phi và định kiến, cùng với sự ứng xử có tình người và văn minh của những người đàn ông đã tạo nên hạnh phúc của người đàn bà!

Bây giờ đến lượt tôi im lặng, trầm ngâm.

Thật kỳ lạ tháng tư, thời gian như một thứ hạnh phúc không màu!

Trang Hạ

Tháng 4/2013

http://www.dep.com.vn/Cookies-tra-chieu/Dan-ong-chung-vo/23698.dep

Thêm bố cho con

(tranh của Pascal Campion)

Người đàn ông là bạn của gia đình chúng tôi suốt hai chục năm, là bạn thân nhưng ngày ông cưới vợ, chúng tôi không hề mừng cưới ông bất cứ thứ gì được. Vì ông không cưới, vợ chồng lặng lẽ mua nhà riêng rồi dọn về ở chung để tránh búa rìu dư luận.

Vợ ông có bốn con riêng. Còn ông là trai tân, lại đường đường là một chính khách. Nếu chỉ mời cưới “điểm danh” đủ bộ ngành trong cái thành phố Hà Nội nhỏ bé và trịnh thượng này, chắc độ ba trăm mâm còn thiếu. Ai cũng ngấm ngầm thắc mắc, vì sao một người đàn ông cao lớn đẹp trai, thu nhập tốt, sự nghiệp rộng mở, tuổi chưa bốn mươi, mà lại bập vào một người đàn bà nhiều gánh nặng sau lưng đến thế? Dân gian chả dè bỉu mãi cái câu, “trai tân lấy gái nạ dòng…” là gì?

Ngay bản thân tôi cũng băn khoăn và hơi kinh ngạc. Tôi vẫn nghĩ rằng, một trong những thứ hấp dẫn ở người phụ nữ là nhan sắc và những hứa hẹn ngọt ngào nàng có thể mang lại cho người đàn ông. Đàn bà với con riêng, mang theo gánh nặng đời sống đã đành, gánh nặng quá khứ và tinh thần cũng không hề nhỏ. Những gì nàng kỳ vọng và thất vọng ở người đàn ông trước, hẳn nàng sẽ đặt hết lên vai người đàn ông sau. Một mảnh vỡ thì gọi tên kiểu gì cũng vẫn là một mảnh vỡ.

Còn những người thực dụng thì chỉ quan tâm tới những đứa con riêng, đàn ông bỗng dưng ẵm vào chừng ấy gánh nặng, nuôi con hộ thằng khác thì vẻ vang gì? Đằng này, sau cưới, lại còn đứa con chung chào đời!

Thế rồi, họ sống hạnh phúc bất chấp có hay không có đám cưới. Thiếu những lời chúc tụng của đám đông nhưng lại vừa đủ những sự tin tưởng và yêu thương để cuộc hôn nhân “thêm con cho chồng” ấy trở thành một đại gia đình “thêm bố cho con” đầy hạnh phúc. Cho đến tận ngày hôm nay!

Trong đời sống, có một thứ gọi là mặc cảm con riêng: Cưới một người đàn bà đã một lần đò. Yêu một người đàn ông đã từng li dị. Trước ngày cưới phát hiện chồng có con riêng. Người phụ nữ trẻ gửi con cho mẹ để lên xe hoa. Mấy đời bánh đúc có xương. Bố dượng và con riêng của vợ. Nuôi con tu hú. Ở vậy nuôi con. Gà trống nuôi con. Gặp một chàng Sở Khanh đã cao chạy xa bay v.v… Muôn hình vạn trạng những số phận đang một lần nữa tìm kiếm hạnh phúc. Mà ở trong đó, sự có mặt của một hoặc một vài đứa trẻ con dường như là trở ngại của hạnh phúc lứa đôi?

Chúng ta có thể quên đi tình yêu cũ. Chúng ta có thể yêu đời trở lại, vượt qua bi kịch của số phận. Chúng ta có thể hết hận đàn ông, cái kẻ đã quất ngựa truy phong, để yêu người mới. Chúng ta có thể ngậm ngùi khi vợ bỏ, đứa con bé bỏng tập nói luôn miệng gọi bố là “Mẹ!”. Những vết thương chua chát trong tim có thể lành, giọt nước mắt quá khứ có thể sẽ nở thành bông hoa của ngày hôm nay, nếu như chúng ta không quá hoảng sợ khi nhận ra mình sẽ phải trở thành dì ghẻ, thành cha dượng!

Bao nhiêu người bị bố mẹ can ngăn khi yêu một người đàn ông đã bỏ vợ và đang nuôi con riêng. Không phải mọi câu chuyện phương Đông phương Tây đều kể rằng, dì ghẻ là một người đàn bà độc ác đó sao? Vì độc ác nên phải làm mẹ ghẻ, hay vì ở địa vị mẹ ghẻ thì đều độc ác (với mỗi con chồng thôi!)?

Và bao nhiêu người con trai bị bố mẹ hết lòng khuyên giải khi yêu một cô gái đã có con riêng? Bao nhiêu cô gái đã phải giấu giếm quá khứ vì sợ không gặp được người con trai nào chấp nhận vợ dắt con riêng đến đám cưới? Bao nhiêu người đàn ông sỉ nhục vợ chỉ vì cho rằng vợ không có màng trinh, chứ đừng nói họ mở rộng cơ hội sống cho cả đứa con riêng của vợ?

Bạn có nhớ câu chuyện của gia đình người bạn tôi không? Họ không phải chỉ một con riêng, họ có tới bốn người con riêng. Họ cũng có danh dự, có gia đình truyền thống, có xã hội nhiều xét nét, có công sở đầy các mối quan hệ đan xen. Họ cũng đối diện khó khăn “con anh con tôi con chúng ta”. Thế họ đã sống như thế nào để được hạnh phúc?

Trên thực tế, bạn có hạnh phúc hay không, nó nằm ở việc bạn là người đàn ông ra sao, bạn là người phụ nữ thế nào. Chứ tại sao lại đổ hết lý do lên đầu đứa con riêng, bắt nó phải chịu trách nhiệm về hạnh phúc đời bạn và chịu trách nhiệm về sự thất bại trên đường tình duyên của bạn? Nếu bạn bất hạnh trong hôn nhân, vấn đề hãy tìm ở gốc gác cá tính và quan điểm sống, hãy tìm những cách để bản thân mình tốt đẹp hơn, đáng giá hơn trước hôn nhân, và giá trị hơn trong mắt người khác. Chứ tại sao lại nghĩ, đứa con riêng sẽ hủy hoại hết những cơ hội hạnh phúc trong tương lai của mình?

Nếu bạn không hề có lỗi với quá khứ của người kia, thì tại sao không chấp nhận được quá khứ ấy?

Chắc mọi người sẽ bĩu môi và hỏi Trang Hạ: Tôi tử tế với con cô ấy (con anh ấy), nhưng đứa con ấy luôn căm ghét tôi, thì sao? Tôi chăm sóc nó, nhưng nó quay lưng với tôi thì sao? Tôi đã cố gắng hết sức để yêu thương, nhưng nó càng lớn càng thù địch tôi thì sao?

Thật là khó trả lời. Khi hạnh phúc của người này không làm người khác tin tưởng nổi. Khi sự tử tế của người này khó làm người khác bị thuyết phục. Khi người tôi quen: yêu vợ và yêu cả con riêng của vợ, còn người bạn quen: chỉ yêu chồng nhưng lại căm ghét con chồng!

Nhưng bạn biết không, tôi cũng là một đứa con sinh ra trong một cuộc hôn nhân khập khiễng. Từ nhỏ tôi đã nghe chán tai những bình phẩm và thị phi cha già con cọc, vợ lẽ con thêm, dì ghẻ con chồng. Nhưng nếu ngày đó, mẹ tôi sợ đứa con riêng của chồng sẽ hủy hoại hạnh phúc riêng, chắc tôi chẳng có cơ hội được sống trên cuộc đời này.

Nên đó là lý do vì sao, tôi tin vào sức mạnh của tình yêu thương và tin vào cơ hội bấp bênh của hạnh phúc. Vì tôi chứng nhận nó bằng chính cuộc đời mình.

Trang Hạ

2013

http://vn.nang.yahoo.com/thêm-bố-cho-con-032946841.html

Cuối đường lẻ bóng

Không rõ lý do gì, dân gian vẫn khen những anh chàng đắt gái là “có số đào hoa” mà không hề biết, sao Đào Hoa là một sao cực kỳ xấu trong Tử vi. Nó mang tới điều tiếng thị phi, rắc rối trong làm ăn và tiền bạc thiếu phân minh, quan hệ đổ vỡ. Những phiền toái ấy lớn hơn nhiều so với những lợi lộc (nếu có) mà vận đào hoa có thể mang lại cho một người đàn ông. Bởi cái được thì mơ hồ, còn cái mất thì hiển nhiên thấy được.

Người Hoa còn kiêng trồng hoa đào trong vườn nhà. Họ chỉ trồng hoa đào trên núi, ở đất trống ven đường, hoặc chỉ trồng ở trại lính và cổng viện dưỡng lão, bởi theo quan niệm của họ, chỉ trại lính toàn đàn ông thèm tình, và viện dưỡng lão toàn người già ít bạn, mới có thể trồng hoa đào cho “cái vận hoa đào” nó mon men tới bên người. Còn người bình thường, bị gái (hay giai) tới tán tỉnh theo đuổi là bị phiền toái, bị quấy rối, bị mất thời gian, bị phân tán sự tập trung, hay ho gì đâu!

Thực sự, chỉ yêu một người, và được người ấy đáp lại, còn hạnh phúc gấp trăm lần được bao kẻ yêu mến hâm mộ nhưng không tìm ra một người thực sự làm mình hạnh phúc trong đám đông ấy. Bởi, mọi sự hời hợt chỉ có thời điểm. Khi ta trẻ, ta dứt khoát phải lấy gái trinh làm vợ, cô ấy phải xinh đẹp khéo léo, cô ấy không có quá khứ, cô ấy phải rất yêu ta. Khi ta trải đời hơn, có khi lại chết chìm trong tình yêu với một người đàn bà đã có con riêng, hoặc mọi tiêu chuẩn khác xa cái mẫu hình lý tưởng khi xưa, nhưng cô ấy lại biết cách làm cho ta hạnh phúc và yên tâm về bản thân.

 

Chân dung của đàn ông có thể vẽ bằng những cái nắm tay. Ở tuổi mười lăm, nắm tay bạn gái đầu đời chỉ có cảm xúc rung động nhưng không hề biết đường đời sau này dài lâu ra sao. Nên mọi lời hứa hẹn hoặc hy vọng chỉ là lời nói mà thôi. Ở tuổi hai lăm có mấy ai nắm tay được bạn gái đủ lâu. Khi chỉ buông bàn tay này ra, ta đã có bao nhiêu bàn tay xinh đẹp khác có thể nắm. Ta nghĩ ra quá nhiều lý do để buông tay nhau.

Bi kịch của đàn ông là ba mươi hay ba lăm tuổi mà vẫn chỉ nắm trong tay con chuột máy tính hay sợi dây buộc chó. Dắt chó đi dạo, chỉ chó là bạn trung thành, yêu chó tới mức cân nhắc xem nên cưới bạn gái hay nên chờ yêu được một cô khác cũng thích chó. Chó không có lỗi nếu đàn ông ế vợ. Bởi nếu không mê chó, đàn ông có thể ham chơi đủ thú vui nào khác, GYM phim phượt phở, những thú vui khiến đàn ông yêu thích và tự tin hơn hẳn là cô bạn gái đang giục cưới, giục sinh con, giục đi mua nồi cơm điện hộ cô ấy.

Bốn mươi tuổi, ta vẫn đầy gái tơ theo đuổi. Khốn nỗi, ta sẽ yêu một đứa đáng tuổi con gái mình? Ta sẽ vào ký túc xá chở nàng đi chơi, có mỗi mình ta vào được phòng nàng vì ký túc nữ quy định không cho con trai trường bên lọt vào, chỉ cho phụ huynh vào! Sau bốn mươi tuổi, khi thằng khác sang Mỹ thăm con du học thì mình bận bịu ngày ngày thay bỉm cho con, hay chở vợ con sữa tã bỉm vào viện khám vì con đi tướt.

 

Năm mươi hay sáu mươi, đàn ông nắm cổ chai bia hay nắm tay chai rượu? Nhưng tôi nghĩ, người đàn ông về cuối đời, trong tay chỉ nắm cây gậy chống để đi qua tuổi già mới thực sự cô đơn. Bạn đã làm gì quá khứ của mình? Có phải lúc đó ta mới nhận ra, cái nắm tay cảm động nhất, là khi hớn hở được bố nắm tay dắt đi lúc tuổi mới lên ba, và cái nắm tay nhăn nheo của một bà già đi bên cạnh mình cuối đường đời, giá mà được giữ lại mãi mãi những khoảnh khắc đó?

Nhưng nếu không trân trọng tất cả những gì được nắm lấy trong tay, cứ nghĩ rằng buông bàn tay này ra là sẽ có bàn tay khác nắm, có khả năng, những gì chung thủy với bạn, ở lại trong tay bạn, như chai bia, như sợi dây dắt chó, như cây gậy chống lúc tuổi già, chỉ là những thứ vô tri.

Còn đàn bà, họ sẽ ra đi vì họ nhận ra họ đã nắm nhầm tay.

Trang Hạ

2013

http://www.dep.com.vn/Cookies-tra-chieu/Cuoi-duong-le-bong/23533.dep

Ngược chiều gió thổi

1. Một trong những câu hỏi mình đã tự chất vấn bản thân từ khi mình mười tuổi: Tại sao mình là người Việt Nam, nhưng mình phải sống bằng những giá trị đạo đức của người Trung Quốc?

Đó là mùa hè cuối cùng của thời Tiểu học, khi đó mình mượn được một cuốn “Cổ học tinh hoa” từ tủ sách của cô giáo Hương, dạy văn cấp 3 ở cùng khu tập thể nhà mình. Cô có một đứa con gái cũng bằng tuổi mình, vì chơi với bạn, mình mới có may mắn được đọc những cuốn sách không phải sách giáo khoa lớp 5. Đọc mỗi cuốn sách chỉ mất một ngày. Nhưng suy nghĩ về sách thì triền miên từ tháng này qua tháng khác, cho đến lúc nào mà có một cuốn sách mới lại choán hết tâm trí mình.

Cuốn “Cổ học tinh hoa” ngày đó dưới con mắt của một cô bé con được hiểu là những triết lý sống, những quan điểm làm người của… người Trung Quốc cổ đại. Đọc hết sách ấy, mình chỉ băn khoăn rằng: Thế người Trung Quốc bây giờ họ có sống được một cách sâu sắc thế này không? Nếu tác giả giúp ta đúc kết được hàng trăm bài học nhân sinh đắt giá từ những điển tích sách vở Tàu xa xưa, phải chăng thứ mà trong trang sách nói chính là một mẫu mực để người ngoài sách sống theo? Nhưng mình là người Tàu hay người Việt?

Đó là lý do từ sau cuốn “Cổ học tinh hoa”, mình cự tuyệt không đọc tất cả những cuốn sách nào nổi tiếng của Tàu mà người ta khen lấy khen để, từ Hồng Lâu Mộng cho tới các bộ truyện chưởng, từ Tam Quốc Diễn Nghĩa cho tới Thủy Hử. Kể cả phim! Nếu mình đọc mà rồi cũng lại chỉ để tấm tắc như mọi người, thì đọc làm gì? Nếu đọc nát nghìn trang sách chỉ để hiểu điển tích, tâm đắc thuộc làu cổ sử, nhưng chất bao nhiêu gánh nặng lên trí nhớ chỉ để hài lòng là, người khác đọc rồi mà ta cũng đã đọc, ta chẳng thua kém ai, ai nói gì ta cũng biết, thì chi bằng, đọc những bài bình sách, cảm tưởng của người đọc còn thú vị hơn. Hay bỏ thời gian ra để đọc những trang sách kém nổi tiếng hơn, nhưng tự mình rút ra được cảm nhận tươi mới, không bị ám ảnh bởi nhận xét của người khác, thì vẫn đáng để làm hơn nhiều.

Lớn hơn chút nữa, cái mình sợ nhất trên đời là một cuốn sách mang tên “Đắc nhân tâm”. Không hiểu vì sao mình lại sợ một cuốn sách Mỹ mà cho đến ngày hôm nay mình chưa hề đọc một chữ nào trong ấy? Có lẽ nỗi sợ hãi của một cô thiếu nữ là bởi, mọi bình luận sách mình đọc đều cho rằng, đó là một cuốn phải đọc nếu muốn trở thành một người thành đạt, hoàn hảo, tâm lý, được lòng người, thành công trong công việc và giao tiếp, hoàn thiện bản thân v.v… Triết lý làm người thật là quý giá. Nhưng, sự sống của mình không đáng giá sao? Sao một mặt ta kêu gọi hồn nhiên như cỏ hoa, trân trọng mỗi giọt sương, mỗi phút sống, một mặt ta cố gắng tìm hiểu xem người khác đang sống theo kiểu gì, mình nắn lại để sống kiểu gì thì vừa lòng đám đông?

Sau này ông chồng mình trở thành… chồng mình, ông ấy thường trách, vợ chẳng bao giờ tin vào kinh nghiệm của người khác, chẳng biết tránh chướng ngại vật, mà cứ phải tự mình vấp ngã!!!

Rồi trưởng thành thêm một chút nữa, vào lúc được học lý luận truyền thông, mình mới hiểu ra lý do mình đã từ chối những thứ thịnh hành trong trong xã hội: Nếu coi mỗi cuốn sách, mỗi tấm biển chỉ đường, mỗi kinh nghiệm truyền khẩu, một bài tung hô nhà văn này, một bài báo phỉ nhổ một cuốn sách khác… là một thông điệp truyền thông, thì độc giả của truyền thông đại chúng luôn mang một chút tâm lý phản đối, từ chối những thông điệp ấy. Nên độc giả một mặt tung hô và hối hả tiếp nhận, một mặt sẽ phản đối và từ chối. Và mình chỉ là một phản lực nhỏ nhoi rất bình thường trong xã hội. Chỉ là, đám đông luôn ngờ vực “phản lực” của chính họ. Còn mình, mình tin nhiều hơn vào “phản lực” nhỏ bé của mình. Dù, ta sẽ có lẽ cả đời ngược chiều gió thổi.

2. Hồi còn đi học, chừng hơn hai mươi năm trước, mình nghĩ những người thành đạt trong xã hội phải là những người đi xe máy và gặp nhau trao danh thiếp. Cho đến lúc, tự mua được xe máy và có một công việc đầu tiên được trả lương, thì nghĩ: Người thành đạt là người nổi tiếng và dư tiền mua sắm trang sức.

Vài đôi năm sau, đường đời khiến mình nghi ngờ thực tài của tất cả những người nổi tiếng mình gặp, và không mảy may thấy chút giá trị nào trên những món đồ trang sức đính bảng giá kèm nữa, thì mình nghĩ: Thành đạt là có một tổ ấm gia đình và một ngôi nhà của riêng mình.

Vào lúc có một người đàn ông nói, anh sẵn sàng trao em trái tim anh và túi tiền của anh, miễn là em ở nhà làm máy đẻ và máy giặt, máy hút bụi, thì anh sẵn sàng làm máy ATM của em, thì mình nghĩ, thành đạt là một phụ nữ tự do.

Vài đôi năm nữa trôi qua, vào lúc bối rối giữa tự do, mình nhận ra: Cái mình cần hóa ra không phải là thành đạt! Không phải là tiền, danh thiếp, ngôi nhà, những lời khen tặng. Mà là, sống theo cách của mình, nghĩ theo cách mình cảm nhận, nói những lời của chính tâm hồn mình, yêu được bản thân và tha thứ được cả những kẻ bỉ ổi. Vì ta chẳng thay đổi được cuộc sống này, nhưng ta có thể thay đổi cách sống và cách nhìn nhận.

Trang Hạ

2013

http://vn.nang.yahoo.com/ngược-chiều-gió-thổi-033133020.html